________________
- -
-
-
-
-
દ્વિતીય પ્રકાશ. નિર્ણિત થાય છે કે, જગતમાં યુક્તિ કરતાં કુયુક્તિઓ વિશેષ હાય છે અને બાળ જીવેમાં બુદ્ધિની પ્રાગલભ્યતા ન હોવાથી તે કુયુક્તિને રસ્તે દેરાઈ જાય છે.
આ પાંચે સમ્યકત્વને દૂષિત કરનાર હોવાથી તેને સમ્યક્ત્વનાં ફૂષણ કહેવામાં આવ્યાં છે.
આ પ્રમાણે ટુંકામાં સમ્યકત્વનું સ્વરૂપ બનાવવામાં આવ્યું છે. જેમ જેમ કોધ, માન, માયા અને લોભ રૂપ કષાયની મંદતા થતી જાય છે તેમ તેમ આ સમ્યકત્વ નિર્મળ અને પ્રબળ થતું આવે છે. માટે ખરૂ સમ્યકત્વ દેવાદિતાના આદરપૂર્વક કષાયની શાંતતામાં રહેલું છે. આ સમ્યકત્વની પ્રપ્તિ થવા પછી તે જીવ શાવકનાં–ગૃહસ્થનાં–વતે લેવાને લાયક થાય છે. સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ થ-વામાં આત્માની જે વિશુદ્ધતા જોઈએ તેનાથી પણ વિશેષ વિશુદ્વતા આ ગૃહસ્થ ધર્મનાં વતેમાં આવવી જ જોઈએ. ત્યારેજ ચારિ. ત્રને રોકનાર કર્મ ઓછું થાય છે અને તેજ નિષણપણે ગૃહસ્થ વ્રતે પાળી શકે છે
પાંચ અણુવ્રત-ગૃહસ્થ ધર્મ, विरतिं स्थूलहिंसादेविविधत्रिविधादिना । अहिंसादीनि पंचाणुव्रतानि जगदुजिनाः ॥ १८ ॥
સ્થલ હિ સાદિકની દ્વિવિધ ત્રિવિધ પ્રકારે વિરતિ કરવી, તેને જીનેશ્વરે અહિસાદિ પાંચ અણુવ્રત કહે છે ૧૮.
_વિવેચનહવે ગૃહસ્થ ધર્મ સબંધી વ્રત કહેવામાં આવે છે સાધુઓનાં વ્રતે પરિપૂર્ણ હોય છે અને તેથી તે સર્વવિરતિ કહેવાય છે, પણ ગૃહસ્થોથી તે પ્રમાણે વ્રત પાળી શકાતાં નથી, એટલે તે પૂણમાથી કેટલાક ભાગના નિયમો કરવામાં આવે છે, તેને દેશ વિરતિ કહેવામાં આવે છે. અથવા તેને સ્કૂલથી વિરતિ કહેવામાં આવે છે. સાધુઓ મન, વચન અને કાયાથી કરવું નહિ, કરાવવું નહિ અને કર્તાને અનુમોદન આપવું નહિ, આમ નવ ભાગે કોઈ પણ જીવને મારવાના સ બ ધમાં, અસત્ય બોલવાના સઆ ધમાં, ચેરીના સ બ ધમા, અબ્રહ્મચર્યના સબંધમાં અને પરિ