________________
પ્રથમ પ્રકાશ.
ઇય્યસમિતિ એટલે શું ?
लोकातिवाहिते मार्गे चुंविते भास्वदंशुभिः । जंतुरक्षार्थमालोक्य गतिरीर्या मता सताम् || ३६ |
અનેક લેાકેાથી ચલાએલા અને સૂર્યના કિરણાથી પ્રકટ દેખાતા માળે જંતુઓની રક્ષાને માટે જોઇને ચાલવુ તેને સત્ પુરૂષોએ ઇોસમિતિ કહેલી છે. ૩૬
X
વિવેચન જ્યારે કાઈ કાર્ય પ્રસગે મુનિઓને ચાલવું પડે ત્યારે પોતાની અને પરજીવાની રક્ષાને માટેજ જે રસ્તે અનેક લેાકેા ચાલેલાં હાય તેવે રસ્તે ચાલવું. આમ કહેવાનો આશય એ છે કે અનેક જીવેાના ચાલવાથી તે રસ્તો અચિત્ત–પૃથ્વીકાય, વનસ્પતિકાય અને ઝીણાં જ તુઓ વિનાનો થઈ ગયેલેા હાય છે. પણ જો નવાજ રસ્તો પાડવામા આવે તો તે ઠેકાણે પૃથ્વીકાયના જીવા તેમજ તેવા ઉજડ મામા અનેક ત્રસ જીવા ભરાઇ રહ્યા હાય છે તેનો નાશ થાય છે. વળી ઉન્માર્ગે ચાલતાં કાંટા, કાંકરા, જાળાં વિગેરે આવે તેથી પેાતાના શરીરને પણ ઇજા થવા સંભવ છે. લેાકેાના ચાલેલા માર્ગે પણ સૂર્યના કિરણેાથી પ્રકાશિત થયે તેજ ચાલવું જોઈએ તેમ ન કરવામાં આવે તો અંધારામાં પગ નીચે અનેક જીવાનો વિનાશ થવા સ ભવ છે. તેમજ ખાઇ, કાંટા કે ઝેરી જીવાથી પેાતાના શરીરને પણ નુકશાન થવા સંભવ છે. લેાકેાનો ચાલેલા માર્ગ સૂર્યથી પ્રકાશિત થયેા હાય ત્યારે પણ સાડાત્રણ હાથ દિષ્ટ જમીન ઉપર લાંખી પડે તેટલી નીચી ષ્ટિ રાખીને જીવાની પગ નીચે વિરાધના ન થાય તેવી રીતે જોઇને ચાલવું તે ઇચ્યસમિતિ કહેવાય છે. ૩૬.
ખીજી ભાષાસમિતિ.
अवद्यत्यागतः सर्व जनीनं मितभाषणम् । मिया वाचंयमानां सा भाषासमितिरुच्यते ॥ ३७ ॥ નિર્દોષી, સર્વ જીવને હિતકારી, અને પ્રમાણે પેત ( સ્વપ
