________________
પટ્ટ
પ્રથમ પ્રકાશ.
વિવેચન- ચેાગીઓએ કેવાં વચન એલવાં જોઈએ તે તેમાં ખીજું મહાવ્રત રહી શકે? ગુરૂવર્ય કહે છે કે પ્રિય લાગે તેવું હાય, તેનાથી હિત થતું હાય, અને સત્ય હૈાય. આ ત્રણ વિશેષણ વિશિષ્ટ હાય તા ખીજું મહાવ્રત કહી શકાય. સત્ય હાય પણ અપ્રિય હાય કે અનર્થકારી હાય તે તે વચન સત્ય છતાં પણ સત્ય નથી. આ કહેવાથી યાગીઓએ કઠાર વચનથી પણ ખીજા જીવાને દુ:ખ ન આપવું, એવા ન્યર્થ નીકળે છે. આવી સક્ષમ અહિંસક વૃત્તિએથી ચેગીઓમાં હિંસક પ્રાણીએ ઉપર કામુ ધરાવવાની કે વચનસિદ્ધિ આદિ અનેક અતિશયેાવાળી સિદ્ધિઓ પેદા થઈ શકે છે.
યમના ત્રીજો ભેદ.
--
अनादानमदचस्या, स्तेयव्रतमुदीरितम् ।
વાઘા માળા મુળામાઁ, હરતા તં તા ફ્રિ હૈ ॥ ૨૨ ॥ આપ્યા સિવાય કાંઇ નહિ લેવું તે અચી વ્રત કહેલું છે. ધન એ મનુષ્યાના માહ્ય પ્રાણ છે તે હરણ કરતાં તે મનુષ્યેાના દ્રવ્ય પ્રાણાને નાશ કર્યો કહી શકાય છે. ૨૨
વિવેચન~વસ્તુના માલિકની રજા સિવાય કે તેના આખ્યા સિવાય કોઇ પણ વસ્તુ ગ્રહણ ન કરવી, તે ત્રીજી અચાર્ય વ્રત હેવાય છે. વસ્તુના માલિક કાંઈ સજીવ વસ્તુ અથવા ધન વિગેરે આપે તેા ધણીની આપેલી હાવાધી તે ગ્રહણ કરી શકાય કે કેમ ? ઉત્તરમાં ગુરૂવર્ય એમ જણાવે છે કે ત્યાગોને માટે તે અદત્ત ચાર પ્રકારનું છે. તીથ કરની આજ્ઞા હાય તેજ ગ્રહણુ કરી શકાય તીર્થંકરની આજ્ઞા સિવાયની વસ્તુ તેના માલિક આપે તાપણુ ન ગ્રહણ કરવી. તીર્થંકરે અમુક વસ્તુ લેવાની આજ્ઞા આપા હાય તાપણુ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવની અપેક્ષાએ તે ગ્રહણ કરાય છે તે તેવી વસ્તુ વિદ્યમાન ગુરૂની આજ્ઞા સિવાય ન લઈ શકાય. ૨. કારણ કે દ્રવ્ય ક્ષેત્રાદિને જાણનાર ગુરૂ લાભાલાભ જાણીને તેને ગ્રહણ શ્ર્વાની આજ્ઞા આપે. તેમજ માલિકની આજ્ઞા
