________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર-આત્મકથા
૩૯
નથી અમને તો અત્યંત અત્યંત વિકટપણાના પ્રસગનો ઉદય છે એમા પણ ઉદાસીનપણું એ જ સનાતન ધર્મ જ્ઞાનીના છે (‘ધર્મ' શબ્દ આચરણને બદલે છે ) એકવાર એક તણખલાના બે ભાગ કરવાની ક્રિયા કરી શકવાની શક્તિ પણ ઉપશમ થાય ત્યારે જે ઈશ્વરેચ્છા હશે તે થશે
[ ૧૭૩ ]
[મુખઈ, કારતક વદ ૩, શનિ, ૧૯૪૭ ]
દૃઢ વિશ્વાસથી માનજો કે આ—તે વ્યવહારનુ બધન વ્યવહારખ ધન ઉદયકાળમાં ન હોત તો તમને અને બીજા કેટલાક મનુષ્યોને અપૂહિતમા અપૂર્વહિતના આપનાર થાત પ્રવૃત્તિ છે, તો તેને માટે કઈ નડતરરૂપ અસમતા નથી; પરંતુ નિવૃત્તિ હોત તો બીજા આત્માઓને માર્ગ મળવાનું કારણ થાત હજુ તેને વિલબ હશે, પચમકાળની પણ પ્રવૃત્તિ છે આ ભવે મેાક્ષે જાય એવા મનુષ્યોના સભવ મેાક્ષના અલ્પ પણ ઓછા છે. ઇત્યાદિક કારણાથી એમ જ થયું હશે તે સંભવ તે માટે કંઈ ખેદ નથી
[ ૨૭૭ ]
[વવાણિયા, ભાદ્રપદ વદ ૭, ૧૯૪૭]
ચિત્ત ઉદાસ રહે છે, કઈ ગમતુ નથી, અને જે કઈ જનપરિચયમા ગમતુ નથી તે જ બધું નજરે પડે છે, તે જ સભળાય છે. અરૂચિ—મતમતા ત્યાં હવે શું કરવું? મન કોઈ કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ કરી શકતું તર વેદનાપ નથી જેથી પ્રત્યેક કાર્ય મુલતવાં પડે છે, કઈ વાંચન, લેખન
કે જનપરિચયમા રુચિ આવતી નથી ચાલતા મતના પ્રકારની વાત કાને પડે છે કે હૃદયને વિષે મૃત્યુથી અધિક વેદના થાય છે.
[૨૭]
[વવાણિયા, આસે વદ ૧, રવિ, ૧૯૪૭]
પૂર્વાપર અવિરુદ્ધ એવું જે ભગવત્ સંબધી જ્ઞાન તે પૂર્વાપર અવિરુદ્ધ પ્રગટ કરવા જ્યાસુધી તેની ઇચ્છા નથી, ત્યાસુધી વધારે જ્ઞાન થયે માગ પ્રસંગ કોઈથી પાડવામાં નથી આવતા.. અભિન્ન એવુ હરિપદ પ્રકાશવા જ્યાસુધી અમે અમારામા નહીં માનીએ ત્યાસુધી પ્રગટમાર્ગ