________________
४३०
योगशास्त्र.
अर्थ :- पंडितोए ध्याननां श्रालंबन रूप, पिंडस्थ, पदस्थ, रूपस्थ, तथा रुपातीत एम चार प्रकारनुं ध्येय मानेलुं बे.
हवे ते ध्येयने धारणाना नेदोथी कहे बे. पार्थिवी स्यादथाग्नेयी, मारुती वारुणी तथा ॥ तत्रनूः पंचमी चेति, पिंडस्थे पंच धारणाः ॥ ए ॥
: - पिंडस्थ ध्यानमां, पार्थिवी, श्राग्नेयी, मारुती वारुणी ने तत्र एवी पांच धारणा होय बे. तेमांथी पार्थिवी धारणा त्रण - लोकोथी कहे बे. तिर्यग् लोकसमं ध्यायेत्, क्षीराब्धि तत्र चांबुजं ॥ सहस्रपत्रं स्वर्णानं, जंबूद्वीपसमं स्मरेत् ॥ १० ॥ तत्केसरततेरंतः, स्फुरत्पिंगप्रनांचितां ॥ स्वर्णाचलप्रमाणां च कर्णिकां परिचिंतयेत् ॥ ११ ॥ श्वेतसिंहासनासीनं, कर्म निर्मूलनोद्यतं ॥ यात्मानं चिंतयेत्तत्र, पार्थिवी धारणेत्यसौ ॥ १२ ॥ ॥ त्रिनिर्विशेषकं ॥ अर्थ:- तिर्यक् लोकना प्रमाण जेवडा क्षीरसमुद्रने ध्याववो; तेमां जंबूद्वीप जेवडुं, हजार पत्रनुं स्वर्ण सरखी कांतिवालुं एवं कमल ध्याaj, ते कमलना केसरानी श्रेणिमां स्फुरायमान पीली कांतिवाली, तथा मेरु पर्वत जेवडी कर्णिका चिंतववी, ते पर सफेद सिंहासन पर वे - ठेला तथा कर्मोंनो नाश करवाने उद्यमवंत थरला एवा श्रात्माने चिंततववो; तेनुं नाम पार्थिवी धारणा जाणवुं. हवे 'लोकोये करीने विचितयेत्तथा नाचौ, कमलं षोडशचदं ॥ कर्णिकायां महामंत्रं, प्रतिपत्रं स्वरावलीं ॥ १३ ॥ रेफबिंदुकलाक्रांतं, महामंत्रे यदक्षरं ॥ तस्यरेफाद्दिनियतीं, शनै धूमशिखां स्मरेत् ॥ १४ ॥
यी धारणानुं स्वरूप कहे बे.
