________________
३५४
योगशास्त्र. जिविना ध्यान धरनारने तेनां तप अने ध्यानना वलथी बेक नवमा ग्रेवेयकसुधि गति थाय डे, तो पण ते प्रायिक बे, पण कंश फलरूपें नथी, केमके उत्तम फल तो मोक्षज .
तदवश्यं मनःशुद्धिः, कर्तव्या सिद्धिमिवता॥
तपःश्रुतयमप्रायः, किमन्यैः कायदंडनैः॥४४॥ अर्थः- माटे मोदने श्छता एवा प्राणिये, अवश्य मनशुधि करवी; बीजां कायाने दंड रूपएवां, तप, आगमज्ञान, नियम विगेरेथी झुंवलवानुं वे.
टीकाः- मनशुद्धि एटले लेश्यानी विशुद्धिथी मन, निर्मलपणुं. लेश्या एटले जेम स्फटिकना वासणमां जुदा जुदा रंग नाख्याथी ते तेवा- : जरंगनुं देखाय , तेम श्रात्मा पण कृष्ण, नील, कापोत, तेजः पद्म, अने शुक्लवर्णना मेलापथी तन्मय थाय बे, अर्थात् श्रात्माना अशुद्धतम, अशुद्धतर, अशुद्ध, शुक्र, शुद्धतर अने शुद्धतम एवा परिणामो जाणवा. अने ते जंबुफल खावाना दृष्टांतथी जाणी लेवा. तेउमाथी पेहेली त्रण लेश्या अप्रशस्त , अने पडीनी त्रण लेश्या उत्तरोत्तर प्रशस्त . श्रने तेथी मृत्युकाले जेवी ते वेश्या प्रवर्त्तती होय, तेवी गति थाय बे; केमके प्रजुये कहेवू डे के, “जोसे मरश्, तोसेसु उववजार” अन्यदर्शनियो पण कहे जे के, "अंते च जरतश्रेष्ट, या मतिः सा गतिर्नृणां" एवी रीतें अशुद्धलेश्याना त्यागथी, तथा शुद्ध वेश्याना अंगीकारथी मननी शुद्धि थाय . हवे मननी शुद्धि माटे सहेलो उपायांतर देखाडे . . मनःशुध्यै च कर्तव्यो,रागक्षेषविनिर्जयः॥
कालुष्यं येन दित्वात्मा, स्वस्वरूपेऽवतिष्ठते ॥४५॥ ___ अर्थः- मननी शुछिमाटे रागद्वेषने जीतवा; अर्थात् उदयमां श्रावेला रागद्वेषने प्रायश्चित्तथी निष्फल करवा, अने नवा उपजाववा नहीं; के जेथी करीने था मनरूप श्रात्मा अशुद्धपणाने बोडीने पोताना स्व. रूपमा एटले परम शुकिमा रहे .
हवे त्रण श्लोकोयें करीने रागद्वेषनुं उर्जयपणुं कहे .
आत्मायत्तमपि स्वातं, कुर्वतामत्र योगिनां ॥ रागादिनिः समाक्रम्य, परायत्तं विधीयते॥४६॥