________________
योगशास्त्र.
३५३ हर्ष तथा जुगुप्साने तजीने चनु इंडियने जीतवी; तथा वीणा श्रादिकना मनोहर खरने तथा गधेडा आदिकना कठोर वरने सांजलीने प. ण, तेमां प्रीति अप्रीति तजीने श्रोत्रेजियने जीतवी.
हवे वशमां नहीं राखे, मन जे कार्य करे , ते कहे . मनः पाचरो भ्राम्य, नपशंकं निरंकुशः॥
प्रपातयति संसारा, वर्तगर्ते जगत्रयीं ॥३५॥ अर्थः- मनरूपी राक्षस शंका अने अंकुशरहित जमतो थको, संसाररूपी खाडामां त्रणे जगतने पाडे .
वली पण मनने वश नहीं करवायी थता दोषो कहे . तप्यमानांस्तपोमुक्तौ, गंतुकामानशरीरिणः ॥
वात्येव तरलं चेतः, क्षिपत्यन्यत्र कुत्रचित् ॥ ३६॥ अर्थः- तप तपता, मोक्ष प्रत्ये जवानी श्लावाला एवा प्राणिने, चपल एवं मन, पवननी पेठे नरका (दिकमां फेंकी दे . एटलेधारेला स्थलथी बीजे क्यांश फेंके .
वली पण वश नहीं रहेला एवा मननो दोष कहे . अनिरुक्ष्मनस्कः सन् , योगक्ष दधाति यः॥ पद्भयां जिगमिषु म, सपंगुरिव दस्यते ॥ ३७॥ अर्थः- जे माणस मनने वश राख्या विना, योगीपणाना अनिधानने धारण करे , ते माणस गामप्रत्ये पगें चाली जवाने श्वनार एवा पांगला माणसनी पेठे हांसीने पात्र थाय . - मनोरोधे निरुध्यन्ते, कर्माण्यपि समंततः॥ . अनिरुक्ष्मनस्कस्य, प्रसरन्ति दितान्यपि ॥३७॥
अर्थः- मनने वश करवाथी, चारे बाजुथी कर्मो पण रोकाय ने, श्रने मनने वश नहीं करनारानां ते ज्ञानावरणादिक कर्मो विस्तार पामे ठे.
हवे ते मनने वश करवामाटे उपदेश करे बे. मनःकपिरयं विश्व, परिभ्रमणलंपटः॥ नियंत्रणीयो यत्नेन, मुक्तिमिबुनिरात्मनः॥३॥