________________
वितीयप्रकाश.
१११ रहित दोषो रही शकता नश्री. वली पुरुषसंबंधि बनावटमा दोष, अदोषनो विचार थाय, पण वेदमां तो कर्त्तानोज अनाव होवाथी अमोने दोपनी शंकाज नथी. श्रा सघलुं वादिनुं कहे . हवे तेनो उत्तर आपे बे.
अपौरुषेयं वचन, मसंनवं नवेद्यदि॥
न प्रमाणं नवेधाचां, ह्याप्ताधीना प्रमाणता ॥१२॥ अर्थः- पुरुषविनानुं वचनज असंजवित बे, अने कदाच होय, तो पण ते प्रमाण नथी; कारण के, वचनोनी प्रमाणता आप्तने (यथार्थ वक्ताने) श्राधीन , ___टीकाः-पुरुष स्थान, करण (इन्डिय) आदिकना अनिघातथी बोलेढुं वचन पौरुषेय कहेवाय. अने स्थान करण विनानुं जे वचन ते श्रपौरुषेय, ते परस्परविरुक . अने तेथी ते आकाशना परमाणुनी पेठे असंजवित . तेम बतां अमूर्त्तनुं श्रदर्शन कहेवं ते पण प्रमाण न होवाने लीधे युक्त नश्री. ताली आदिकथी थता शब्दना श्रवणने जो प्रमाण गणिये, तो ते पण युक्त नथी; कारण के, तेम मानवामां पण तेनी कोथी पण उत्पत्ति सिक थाय बे; माटे एम ताली आदिकथी शब्दनी उत्पत्ति मानवामां तो उलटो अपौरुषेयपणाने दोष आवे जे. कारण के, जेम एक शब्द माटे ज्यारे स्थान करणनी जरूर पड़ी, त्यारे तेना जेवा बीजा शब्दो माटे पण तेनी जरुरीयात बे. वली गृहस्थें दहींनी मटकी जोवा माटे करेलो दीवो, त्यां रहेला पुडलाने पण देखाडी आपे . माटे एवी रीतें वचनने अपौरुषेयपणुं घटतुं नथी. वली जो अप्रामाणिक पणानी टेवना बलथी आकाशादिकनी पेठे शब्दनेअपौरुषेय पणुं मानियें, तो पण ते प्रमाण न थाय. कारणके यथार्थ वक्तानांज वचनो प्रमाण बे. कारण के शब्दो ज्यां सुधि कहेनारने आधीन होय, त्यां सुधि गुणवाला होय; पण दोषयुक्त बोलनारने तो गुणोनो अनाव ; माटे एवा अपौरुषेय वचनमां तो गुणोने दाखल थवानो पण अनाव बे. अथवा कहेनारविना गुणो आश्रयविना रही शक्ता नथी. वली आ वचनोमां गुणो के के, नहि ? ते पण पौरुषेय वंचनमा जोवानुं बे, पण वेदमां तो कर्त्ता-. नोज अनाव बे, तो तेमां गुणो होय, एवी अमोने शंका पण थती नथी.