________________
आचाराङ्गसूत्रे
१४२
प्रत्येकम संख्यातानि निगोदशरीराणि सन्ति । तत्र च प्रत्येकगरी रेऽनन्ता निगोदजीवाः सन्ति ।
अथ कियन्तोऽनन्ता जोवास्तत्र सन्ती ? - त्युच्यते - अतीतकालोऽनन्तः, तथा भविष्यत्कालोऽप्यनन्तः, वर्तमानकाल कसमयमात्रः, कालत्रयस्यापि यावन्तः समयाः सन्ति, ते पुनरनन्तेन गुणिता यावन्तो भवेयुस्ततोऽप्यनन्तगुणाधिका एकस्मिन् निगोदे निगोदिका जीवाः सन्ति ।
तत्रैकजीवस्यासंख्याताः प्रदेशाः सन्ति । एकैकमदेशेऽनन्ताः कर्म वर्गणाः संलग्नाः । तत्रैकस्यां वर्गणायामनन्ताः परमाणुपुद्गलाः सन्ति ।
एक २ गोलक में असंख्यात २ निगोदशरीर है, और एक २ निगोदगरीर में अनन्त २ निगोदजीव है ।
शङ्का - अनन्त के अनन्त भेद होते है, ऐसी स्थिति में एक निगोडारीर में कितने अनन्त जीव होते हैं
2
समाधान - अतीत काल के अनन्त समय है, भविष्य कालके भी अनन्त समय हैं, और वर्तमान काल एक समय मात्र है । इन तीनों कालो के जितने समय है उनका अनन्त से गुणाकार कर देने पर जितने समय हों उन से भी अनन्त गुणा अधिक निगोदजीव एक निगोदशरीर में होते हैं ।
एक जीव के असंख्यात प्रदेश होते हैं । एक २ प्रदेश में अनन्त २ कर्मवर्गणाएँ लगी हुई है, और एक २ वर्गणा में अनन्तर पुद्गलपरमाणु है
અસંખ્યાત ગેાલક છે. એક એક ગેાલકમાં અસંખ્યાત નિગેાઢ શરીર છે, અને એક એક નિગેાદ શરીરમાં અનત અનત નિંગાઢ જીવ છે.
શકા—અમતના અનંત ભેદ હાય છે, એવી સ્થિતિમાં એક નિગાઢ શરીરમાં કેટલા અનંત જીવ હાય છે?
સમાધાન—અતીતકાલ (ભૂતકાલ)ના અનન્ત સમય છે, ભવિષ્યકાલના પણુ અનંત સમય છે, અને વમાન કાલ એકસમયમાત્ર છે, સમય છે, તેને અનંતથી ગુણાકાર કરવાથી જે ગુણાકાર સમયથી પણ અન ત ગુણા અધિક નિગેાદ જીવ એક નિગેાદ
એ ત્રણે કાલેામાં જે (રાશિ) થાય તેટલા શરીરમા હાય છે.
એક જીવના અસંખ્યાત પ્રદેશ થાય છે. એક-એક પ્રદેશમા અને ત–અનંત કવણાઓ લાગી છે, અને એક-એક વણામાં અનંત અનત પુદ્ગલપરમ ણુ છે.
