________________
ગણિત-સિદ્ધિ પરંતુ નીચે પ્રમાણે ભાજ્ય-ભાજકને અરધા કરતા જાઓ તે કામ સાવ સહેલું બની જશે. જેમકે–
૧૨૬૭૨ - ૨૪
૩૧૬૮ - ૧૬ ૧૫૮૪ - ૮
૭૯૨ – ૪
૩૯૬ – અહીં તમે તરત જ જવાબ આપી દેશે : ૧૯૮. ૧૦-ભાજ્ય-ભાજન ઘટાડવાની રીત
ભાજ્ય–ભાજને અરધા કરવાની રીત જોઈ ગયા હવે તેને જ મળતી બીજી રીત જોઈએ. તેમાં ભાજ્ય અને ભાજક રકમેનો સગો અનુસાર ત્રીજે, ચે કે પાંચમે ભાગ કરવાનો હોય છે. દાખલા તરીકે ૪૯૫ ને ૩૩ વડે ભાગવાના હોય તે બંનેને ત્રીજો ભાગ કરે તે ૧૬૫ અને ૧૧ આવે. પછીનું કામ સહેલું છે. તાત્પર્ય કે તેના જવાબમાં તમે ૧પ ની સંખ્યા તરત જ રજૂ કરી શકે.
અથવા ૧૨૯૯ને ૨૭ થી ભાગવા હોય તે કામ કઠિન લાગે, પણ તે બનેને ૩ વડે ભાગીએ તે ૪૩૨ અને ૯ આવે. પછી તેનો જવાબ આપતાં વાર લાગે ખરી? ૪૩૨ = ૯= ૪૮ એમ તરત કહી શકે.
જે ૧ર૭૬ ને ૪૪ થી ભાગવા હોય તે ભાજ્ય અને