________________
ભાગાકારની ટૂંકી અને સહેલી રીત
૧૫૭* કરી છે, તે જુએ, એટલે તેમાં રહેલી સરલતા તરત. ધ્યાનમાં આવશે. (૧) ૧૩૫૦ – ૩૭
૧૩પ૦ % ૮ = ૧૦૮૦૦ = ૩૦૦ = ૩૬ (૨) ૨૦૫૦ - ૩૭
૨૦૫૦ ૪ ૮ = ૧૬૪૦૦ – ૩૦૦ =૧૪ss=
૫૪૩ બળદગાડી કામ આપતી હતી, પણ તે ધીમી લાગી, એટલે લેકેએ ઘોડાગાડી શેધી કાઢી; અને ઘોડાગાડી ધીમી લાગી ત્યારે આગગાડી શોધી કાઢી. વળી આગગાડી ધીમી લાગી ત્યારે મેટર સુધી પહોંચ્યા. એટલે એક રીત લાંબી કે કઠિન લાગતી હોય તે ટૂંકી અને સહેલી રીત શેધી કાઢવાનો પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. તેમાં જ માનવપુરુષાર્થની સાર્થકતા છે.
દ-સાડી બાસઠ વડે ભાગવાની રીત
તમે કહેશે કે ૩૭૩ તો ઠીક, પણ દ૨૩ વડે ભાગવાનું કામ ખરેખર કઠિન છે ! પરંતુ બુદ્ધિમાન મનુષ્યએ તેને પણ ઉપાય શો છે. જેમ હિંગાષ્ટક ચૂર્ણ અજીર્ણ, અપચો તથા અરુચિ દૂર કરીને ભૂખ જગાડે છે, તેમ આ ઉપાય દ૨૩ ના ભાગાકારમાં રહેલી કઠિનાઈ દૂર કરીને તેને માર્ગ સરલ બનાવી દે છે એ તો તમે કબૂલ કરશે કે ૫૦૦ + ૮ = ૬૨, એટલે કે ઈપણ રકમને ૮ વડે ગુણુએ
-
