________________
કવિજીનાં કથારને જાણે, એનાં કેવાંય કડવાં ફળ વેઠવાને વખત આવે ! અંતરમાં જાગેલા વિવેકના બળે મેં અહંકારના ઝેરને અંદરથી કાઢીને મારા મનને નિર્મળ બનાવી દીધું છે. એથી હવે મને ન તે ક્રોધ સતાવે છે કે ન અહંકાર.” [“શ્રી અમર ભારતી, સપ્ટેમ્બર, ૧૯૬૭]
૩૪
સારા કામમાં શરમ કેવી?
ગાંધીજીના સત્યાગ્રહને યુગ હતો. લેકે હોંશે હોંશે જેલમાં જતા હતાસ્વામી ભવાનીદયાલજીનાં પત્ની પણ જેલમાં ગયાં અને ત્યાં બીમાર થઈ ગયાં. ગાંધીજીએ પોતે જ એમને એક ઠેલણગાડી ઉપર સુવાડી દીધાં. અને પછી તેઓ પિતે જ ઠેલણગાડીને ખેંચવા લાગ્યા.
એ જોઈને ભવાનીદયાલજીએ કહ્યું. “અમે અહી હાજર છીએ અને આપ ગાડી ખેંચે, એ સારું ન કહેવાય.”
ગાંધીજીએ સ્વામીજીને ઠપકે આપતા કહ્યું : “હું કંઈ સારું કામ કરતો હોઉં, એમાં દખલગીરી કરવાને કેઈને અધિકાર નથી. જ્યારે હું થાકી જઈશ, ત્યારે તમને બેલાવી લઈશ. સારું કામ કરવામાં કોઈને કોઈ પણ જાતની શરમ શા માટે ઊપજવી જોઈએ?”
અને બાપુજી બે-અઢી માઈલ સુધી એકલા એકલા જ ઠેલણગાડીને ખેંચીને આશ્રમ સુધી લઈ ગયા! [ જીવન કે ચલચિત્ર, પૃ ૭૫
