________________
/
અનુપ્રેક્ષા
ભાવ પ્રાણાયામ જ્ઞાનાવરણના ક્ષય તથા ચાગના ઉપરના ધ્યાનાદિ અગાની સિદ્ધિ કરાવનાર હેાવાથી માત્ર શરીર સ્વાસ્થ્યને સુધારનાર દ્રવ્ય પ્રાણાયામની અપેક્ષાએ ઉત્કૃષ્ટ છે. અને તેનું આરાધન પ્રથમ, પદ્મના આલેખનથી સુન્દર રીતે થતુ હાવાથી પ્રથમ પદ્ય અત્યંત ઉપાય છે.
૪૪
'
આગમામાં નમસ્કાર પદ્મના અર્થ નીચે મુજબ કહ્યો છે ઃमसा गुणपरिणामो, वाया गुणभासणं च पंच યેળ સવળાનો,
દ્લ વથો
નમુાવે !! ’
1
મનથી પચ પરમેષ્ઠિના ગુણાનુ પરિણમન, વાણીથી પચ પરમેષ્ઠિના ગુણેાનું ભાષણ તથા કાયાથી પંચ પરમેષ્ઠિ ભગવતાને સમ્યક્ પ્રણામ કરવા, તે નમસ્કાર પદ્મના 'અથ છે.
k
’
• નમા 2 પદ્મ વડે મનમાં ગુણાનું પરિણમને થાય છે, ૮ અરિહંૐ પદ વડે ગુણાનુ ભાષણ થાય છે અને ‘ તાણું પદ્મ વડે કાયાનુ` પરિણમન થાય છે, અથવા ત્રણે પદો મળીને પરમેષ્ટિ ભગવંતાના ગુણાતુ પરિણમન, ભાષણ અને પ્રણમન કરાવે છે. તેથી મન, વચન અને કાયાના ત્રણે ચેગાનું સાય થાય છે.
ભવ્યત્વ પરિપાકના ત્રણ ઉપાય અને છ અભ્યંતર તપ.
નવકારના પ્રથમ પદના જાપ અને ધ્યાન વડે ભવ્યત્વ
પરિપાકના ત્રણે ઉપાચા અનુક્રમે દુષ્કૃતગાં, સુકૃતાનુ મેાદન અને શરણગમન એકી સાથે સધાય છે અને અભ્યંતર તપના છએ પ્રકારા, અનુક્રમે પ્રાયશ્ચિત, વિનય, વૈયાવચ્ચ, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન અને કાચેાત્સનું પણ એક સાથે સેવન થાય છે.
