________________
અનુપ્રેક્ષા
' બાહ્યાત્મભાવને ત્યાગ કરી, પ્રસન્ન એવા અન્તરાત્મભાવ વડે, પરમાત્મતત્વનું વિશિષ્ટ ચિંતન, તન્મય થવા માટે ગી નિરન્તર કરે.
પ્રથમ પદનો જાપ અને તેના અર્થનું ચિતન સાધકને ગીઓની ઉપરેત ભાવનાને અભ્યાસ કરાવનાર થાય છે. ગતિ ચતુષ્ટયથી મુક્તિ અને અનંત ચતુષ્ટયની પ્રાપ્તિ
નવકારનું પ્રથમ પદ “નમે સદ્દવિચારનું પ્રેરક છે, “અરિહં” પદ સદ્દવિવેકનું પ્રેરક છે અને “તાણું” પદ સદવર્તનનું પ્રેરક છે. સદ્દવિચાર, વિવેક અને સદ્દવર્તન એ જ નિશ્ચયથી રત્નત્રયી છે.
વ્યક્તિનિષ્ઠ અહં મિથ્યાદર્શન, મિથ્યાજ્ઞાન અને મિથ્યાચારિત્રથી યુક્ત છે. તે જ અહં જ્યારે સમષ્ટિનિષ્ઠ બને છે, ત્યારે સમ્યગદર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રયુક્ત બને છે.
વ્યવહારથી સંસારી જીવ માત્ર કમબદ્ધ છે અને તે કારણે જન્મ-મરણ કર્યા કરે છે. નિશ્ચયનયથી જીવ માત્ર અનંત ચતુષ્ટયવાન છે, અg કર્મથી ભિન્ન છે, એવી શ્રદ્ધા, જ્ઞાન અને તદનુરૂપ વર્તન થાય છે ત્યારે અહં પિતે જ અહરૂપ બની જન્મમરણરૂપ ચાર ગતિને અંત કરે છે.
નવકારના પ્રથમ પદનું આરાધન, ચિંતન અને મનન જીવને મિથ્યા રત્નત્રયથી મુક્ત કરી સમ્યગૂ રત્નત્રયથી યુક્ત કરે છે અને પરિણામે અનંત ચતુષ્ટયથી યુક્ત કરી ગતિ ચતુઇચથી મુક્ત બનાવે છે. • •
