________________
૧૭૯
નિવિકલ્પ ચિન્માત્ર સમાધિ.
અમાત્ર એટલે અપરિમિત એવું આત્મસ્વરૂપ. રાગ, દ્વેષ અને મેહ એ ત્રિમાત્ર રૂપ છે અને “નમો’ એ અર્ધમાત્ર રૂપ છે. અથવા ઔદયિક ભાવના ધર્મો એ ત્રિમાત્ર રૂપ છે. ક્ષપશમ ભાવના ધર્મો એ અર્ધમાત્ર રૂપ છે અને ક્ષાયિક ભાવના ધર્મો એ અમાત્ર રૂપ છે.
“નમો મંત્ર વડે ઔદયિક ભાવના ધર્મોનો ત્યાગ થઈને સાયિક ભાવના ધર્મો પ્રાપ્ત થાય છે અને તે પ્રાપ્ત થવામાં ઉપશમ ભાવના ધર્મો સેતુ રૂપ બને છે.
નમો મંત્ર મમત્વભાવને ત્યાગ કરાવી સમત્વભાવ તરફ લઈ જાય છે, તેથી પણ તે સેતુ ૫ છે.
નમઃ મંત્ર નિર્વિકલ્પ પદની પ્રાપ્તિ માટે અશુભ વિકહાથી છોડાવી શુભ વિકલ્પમાં જોડનાર થાય છે. તેથી પણ તેને સેતુની ઉપમા યથાર્થ પણે ઘટે છે.
નિર્વિકપ ચિત્ર સમાધિ.
મંત્ર એટલે ગુહ્ય ભાષણ. જીવાત્માનું પરમાત્મા સાથે જે પદે વડે ગુહ્ય ભાષણ થાય, તે પદોને મંત્રપદ કહે છે.
ગદ્ય ભાષણ એટલે અન્ય કોઇની સાક્ષી વિના માત્ર આત્મસાક્ષીએ આત્માને પરમાત્મભાવે સ્વીકાર
સર્ષે ઉજવારામના તત્વતઃ જમામા ? અર્થાત “સર્વે જીવાત્માઓ તત્ત્વથી પરમાત્મા છે, એ જાતિનું પિતાના આત્મામાં જ પિતાના શુદ્ધ સ્વરૂપનું મનન.
