________________
૧૭૮
1
અનુપ્રેક્ષા
આત્મારૂપી અથાકાર થઈ જવું તે જપનું ધ્યેય છે. કહ્યું છે કે- “
તસ્ત્રાર્થમાવના' અર્થાત્ “મંત્રનો જાપ મંત્રના અર્થની સાથે ભાવિત થવા માટે છે. •
અનાત્મભાવ તરફ ઢળતા જીવને આત્મભાવ તરફ લઈ જવાનું કાર્ય “નમે” મંત્ર વડે સધાય છે.
મન અનાત્મભાવ તરફ ઢળે છે, તેથી તે સંસારમાં જીવાત્માને લઈ જવાને માટે સેતુ બને છે. “નમે” એથી વિરુદ્ધ આત્મભાવમાં લઈ જવા માટે સેતુ બને છે.
નમો” પદ અંતરાત્મભાવનું પ્રતીક છે. અનાત્મભાવની શૂન્યતામાંથી આત્મભાવની પૂર્ણતામાં લઈ જવા માટે “નમો મંત્ર સેતુ-પુલનું કાર્ય કરે છે.
મન એ સંસાર છે. આત્મા એ મોક્ષ છે. મનનું વલણ સંસાર તરફથી વળી આત્મા તરફ થવું એ મોક્ષમાર્ગ છે અને તે જ “નમો પદનું અભિપ્રેત છે.
નમે” પદરૂપી સેતુ. નમો” શબ્દ અર્ધમાત્રાસ્વરૂપ છે. ત્રિમાત્રમાંથી માત્રમાં લઈ જવા માટે અર્ધમાત્રા એ સેતુરૂપ છે.
કર્મકૃત વૈષમ્ય એ ત્રિમાત્ર રૂપ છે. ધર્મકૃત “નમો ભાવ એ અમાત્રા રૂપ છે અને તેથી થતો પાપ નાશ અને મંગલનું આગમન એ અમાત્ર રૂપ છે.
s
