________________
ચિન્માત્ર સમાધિને ઉપાય.
૧૦૧ જે સરૂપ અરિહંતકે, સિદ્ધ સરૂપ વળી જેહ, તેહ આતમ રૂપ છે, તિણમે નહિ સંદેહ. ૪. ચેતન વચ્ચે સામ્યતા, તેણે કરી એક સરૂપ, ભેદભાવ ઈમે નહીં, એહ ચેતન ભૂપ. ૫”
ચિત્માત્ર સમાધિને અનુભવ. આત્મધ્યાનનું ફળ સમતા છે. અને સમતાનું ફળ નિર્વિકલ્પ ઉપયોગ અર્થાત્ નિર્વિકલ્પ સમાધિ છે. તે સમાધિને નિર્વિકલ્પ ચિત્માત્ર સમાધિ કહેવાય છે. તેમાં રાગદ્વેષ અને સુખદખથી પર એ એક ચિત્માત્ર ઉપગ રહે છે. તેને શાસ્ત્રોમાં જ્ઞાનચેતના તરીકે ઓળખાવેલ છે.
* તે જ્ઞાનચેતના વીતરાગ અને સર્વજ્ઞ છે. આથી તેમાં કેવળ નિરુપાધિક સુખને જ અનુભવ થાય છે. તે સુખમાં શ્રદ્ધ નથી તેથી તે દ્વન્દાતીત પણ કહેવાય છે, નમસ્કાર–મહામંત્રના પ્રથમ પદમાં જ આ નિર્વિકલ્પ ચિન્માત્ર સમાધિને અનુભવવાનો એક અને પ્રયોગ છે.
ગુરુમુખથી નમસ્કારમંત્રની પ્રાપ્તિ થતાં જ “જો દ્વારા દેવતત્વની સન્મુખ થવાય છે, કેમ કે “ના” પદની સાથે જ “” શબ્દ જોડાયેલો છે, તે દેવતત્વને વાચક છે. જીવાત્માનું દલ પરમાત્મા છે. તે પરમાત્મતત્વને અનુભવ કરવા માટે “તા” શબ્દ જોડવામાં આવ્યા છે. '
આ “તા” શબ્દ “ત્રાણુ અર્થમાં છે અને એ ત્રા આજ્ઞા” શબ્દની સાથે સંબંધ ધરાવે છે. જ્યાં અને જ્યારે
