________________
ડર
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
ઇન્દ્રિયેનો એ સ્વભાવ છે કે શરીરમાં એને જેમ જેમ આગળ પડતું સ્થાન અપાય તેમ તેમ તે શરીરને નિજના પંજામાં રીતસર ફસાવી દે. પછી તેમાંથી મુક્ત થતાં સકાંના સંકાં નીકળી જાય.
ઇક્તિના વિષયને જગવતી ઇચ્છાની જે જે અણના મૂળમા આત્માના રસનું એક એક ટીપું ટપકાવવાની જરૂર છે, આત્મ-રસનું ટીપુ અડતાં જ ઇચ્છાની અણિઓ નરમ પડશે અને તે સાથેજ ઇન્દ્રિયની “સ્વાહા' શકિત ઓછી થવા માંડશે.
માનવસેક આજે શરીર ધર્મને સાંભળી રહ્યો છે. આત્મધર્મની વાત સહુ કેદને અણગમતી લાગે છે. પણ શરીરનો ધર્મ કયાં સુધી ટકશે? આખરે આત્મા જ સાચો સાબિત થશે અને આત્મધર્મના નામે જ આમનું કલ્યાણ થશે.”
ઉપદેશના એક એક વાકયે અને શબ્દ પ્રગટતા આત્માના અમૃત કવડે સભામંડપ ઝઘમગવા લાગે, અનેક જીવો ઉપદેશ રંગે રંગાયા. બ્રાહ્મણ દંતીને સંસાર કરતાં આત્મા વડે લાગ્યા. આત્માનું વડપણ ખીલવવા દીક્ષા અંગીકાર કરવાને તેમણે નિશ્ચય કર્યો. શ્રી મહાવીર પાસે દીક્ષા માગી, એગ્યતા જાણી શ્રો વીરે તેમને દીક્ષા આપી.
ઉપદેશ પ્રથા –તે સમયની ઉપદેશ પ્રથા અને આજની ઉપદેશ પ્રયામાં ઘણે ફેર છે; તે સમયે જે બોલાતું, તે શ્રોતાઓ શાંતિથી સાંભળતા. તેમાં કોઈ પ્રશ્નમાં પૂછવા જેવું લાગતું, તો વિવેકપૂર્વક પ્રશ્ન કરતા અને વ્યાખ્યાતા તેને સમાધાનકારક ઉત્તર આપતા. અમુક ગુણની અપેક્ષાએ જ સાચો શ્રોતા બની શકે અને શાશ્રવણુ વડે પોતાનું હિત પ્રમાણુ શકે. તેમાં મુખ્ય ગુણ વિવેનો છે. તે પછી ભક્તિને સ્થાન મળે અને તે બાદ એકાગ્રતા આવે.
આજે ઉપદેશ પ્રથા પટાઈ રહી છે. પ, સાધુઓ મનફાવે તે
