________________
૨૪૨
-
--
-
-
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર તું થાય ત્યાં સુધી સાંસારિક વૈભવના ઢેર વચ્ચે પણ સુખને પર ન થાય.
જે જે સ્થળે શ્રી મહાવીરે સુખ સંબંધી ઉપદેશ આપ્યો છે, ત્યાં તેમણે સુખની વ્યાખ્યા બધિત સમજાવ્યું છે કે, મન, બુદ્ધિ ને ; ઇન્દ્રિયોના તે તે વિષયને સાચા ખ્યાલ વગર પિષવાથી જીવનને વિકાસ માર્ગ શોધાય છે. સાદી સમજ પ્રમાણે માનવી મા જીવન સરિતાના વહેણને ગતિમાં રાખવા માટે મયદાના નિયમોને સ્વીકાર કરવો જ પડે. અમુક ઉચ્ચ નિયમો વડે જીવનને ખેર વિખેર શબ્દનું સળંગ કાવ્ય રચાય. નિયમ આધીન થવાથી. પરમના સ્નેહને શુભ પર્શ પડે. મન, બુદ્ધિ ને ઇન્દ્રિયોના તોફાની વેગને શાંત, સુવ્યવસ્થિત અને સુખદ બનાવનારા જે નિયમ શ્રી મહાવીરે સમજાવ્યા છે તે પ્રથમ પ્રયાસે કઠીન જેવા લાગતા. છતાં અનુભવે અમૃતભીના જણાય છે. આજે બધા બહારની ' ધમાલમાં પડયા છે. બહારથી જ સુખ દુઃખના મૂલ્યકિન આજે થાય છે. પણ જેટલું બહાર છે, તેટલું જ અંદર છે. અંદરના બળ 'સિવાય બહારના પદાર્થો ટકે જ શી રીતે ? એક વૃક્ષ જેટલું બહાર હોય છે, તેટલું જ દરનું તેનું જીવન પણ હોય છે. મતલબ-દે બહારના બધા જ દેખાને સારા માનીને તેની પાછળ ફના થતા પહેલાં સારાસારનો વિવેક જગવે જોઈએ. સુખદુઃખ વાદળ જેવાં ગણાય, તેની સામે આત્મભાવ સૂર્યપ્રકાશ તુલ્ય લેખાય, સુખ દુઃખનાં વાદળ આવે તો આવવાં દેવાં, જાય તો જવા દેવા, પણ તેનાથી આત્મહત્વનો લેપ ન જ થવા દે. વાદળ જે કે આત્મવની સમીપે આવી ન શકે, પરન્તુ માનવી તે વાદળમાં વિશેષપણે લીન થતાં આત્મભાવમાંથી તે તેટલો નીચે ઊતરે છે.
આત્મા વડે કે શરીર છે.–પરમોપકારી શ્રી મહાવીરે માયુ છે કે, શરીર હતુ ન હતું ચશે, ભલ ભલા સમ્રાટ પૃથ્વીન
