________________
વૃથા ઉપદેશ ,
(૨૮) પરના ગુણો અને ઉપકારને ભૂલવા ન જોઈએ. જે માણસ પોતાના ઉપર કરેલા ઉપકારોને ભૂલી જાય છે તે કૃતધ કહેવાય છે આ સંસારમાં એકને બીજાની જરૂર પડે જ અને તે પ્રસંગે એક બીજાએ હાજર થવું જોઈએ; આવશ્યક સહાય કરવી જોઈએ, પણ તે સહાય ઉપકારને ભૂલી જ તે સારા માણસનું લક્ષણ નથી. તેમ થવાથી સંસારમાં રમતી સ્નેહની ભાવનાને ફટકો પહોંચે છે અને માનવી ગુલામ બને છે.
(૨૯) દુનિયામાં જે પ્રમાણિક–પ્રતિષ્ઠિત મનુષ્યો હોય છે, તે લોક કહેવાય છે. એવા લોકોમાં પોતાના વિવેક, વિનયાદિ ગુણો વડે કરીને વલ્લભ થવું. એટલે વિવેક વડે પ્રતિષ્ઠિત જનસમાજમાં નામ, સ્થાપવું. વિવેક ગુણ ઘણો મોટો છે વિવેકને આત્માનું નયન પણ કહેવાય. વિવેકઝરણું અંતરે પ્રગટ થતાં, માનવીની અનેક કાર્ય - શકિતઓને વેગ મળે છે, અને તેથી સંસારને લાભ થાય છે.
(૩૦) લજાયુક્ત રહેવું. અર્થાત–દાક્ષિણ્ય–શરમ–મયદા એ અવશ્ય રાખવાં. જ્યારે આજના સુધારાના પવનમાં લજાને છેડેજખસી ગયો છે. અને નિર્લજતાનું દર્શન થાય છે. ખરી રીતે જીવનમાં લજજાને સ્થાન હોવું ઘટે, લજજા એ નાના-મોટા વચ્ચેનો વિવેક ' છે. લજજા એટલે “કેવળ લાજ કાઢવી' એમ નહિ; પણ નાના
મોટા પ્રત્યેના વિવેક ધર્મને જાળવવો અને સ્ત્રીઓએ વિશેષ ,, લજ્જાયુકત રહેવું. લજજ સ્ત્રી જીવનને અણમોલ અલંકાર છે. નુકસાનની અપેક્ષાએ લજજાથી લાભ વિશેષ છે. ચોવીસેય કલાક ખુલ્લે મેઢ ફરતી સ્ત્રી, અને ચારેક કલાક લજ્જામાં રમતી સ્ત્રીના સુખભાવ અવલેતાં જ, લજજાને મર્મ સમજાઈ જશે. ' (૩૧) દયાળું રહેવુ? ગમે તેવા દુઃખીને જોઇને દિલમાં દયા, ઉત્પન્ન ન થાય, તો એ મનુષ્યનું હદય ન કહેવાય. અને દયા : વિના ધર્મને યોગ્ય પણ ન બનાય. દયા નેહનું અંગ છે. ધારો કે ;
