________________
૨૪૪
વિહારક શ્રી મહાવીર
-
-
-
-
છે તેથી તેઓ અનુક્રમે, સમયે સમયે ઉદયમાં આ% કરે છે. (ચાલ્યા કરે છે) તેને વિષે પ્રારંભને ચલન સમય છે. તે અમને વિષે ચાલતા કર્મને બચાવવું” એ પ્રમાણે કહેવાય છે. કારણ કે ચાલવાને અભિસુખ થયેલું ક, ઉદયાવલિકાના આદ સમયમાં જ ચાલ્યું ન હોય તે, તે કર્મને આદિ વિલન સમય, કર્મચલનરહિત હોવાથી વ્યર્થ થાય છે અને જે તે કમ પ્રથમ સમયમાં ચાલ્યું નથી તેમ બીજે સમયે ત્રીજે સમયે વિગેરે અસંખ્યાત સમયમાં પશુ ચાલવું ન જોઈએ. કારણ કે ચલન રહિત પહેલા સમય કરતાં, બીજા સમયમાં શી વિશિષ્ટતા છે કે, પડેલા સમયમાં ન ચાલનારૂં કર્મ ઉત્તર સીમાં ચાલ્યું ? ત. પ્રથમ સમય કરતાં ઉત્તર સામાં કશી વિશેષતા ન હોવાથી, જેમ ઉત્તર સમયમાં ચલનક્રિયા મનાય છે, તે પ્રથમ, પ્રથમ સમયમાં જરૂર ચલનક્રિયા મનાવી જોઈએ. તે જ પ્રસાશે કર્મોની સ્થિતિ પરિમિત હોવાથી પ્રચમના ચલન સમયમાં તેમજ પ્રચમોત્તર સર્વ ચલન અચાં , કર્મના રશે કઈક ચાલેલા છે એમ માનવું જ જોઈએ. અને જે જે કર્મ ઉંદયાવલિકાના આદિ સમયસ ચાલ્યું છે, તે તે ઉત્તર સમયમાં ચાલતું નથી. કારણ કે જે ઉત્તર સમયમાં પણ, તે પ્રથમ સમયમાં થયેલું ચલણ થાય છે, તે આદિ રચલનમાં જ ઉંદયાવલિકાના સકલ ચલને સમયને ક્ષય થાય અથત આદિ તેલનમાં. સર્વ કાળ ચાલ્યા જાય અને કદી પણું કમને અંત આવી જ ન શકે. આ સમયે અસુટ કમી ચલિત થયો. બીજા સમયે અમુક કમર ચલિત થયો. એ પ્રમાણે ઉત્તર ચલનના કર્મને ચલનક્ર ત્યારે યરિપત થયો ગણાય; જયારે પ્રથમ સમથની ક્રમશ 'ચલનની અપેક્ષા વરનાં (સ્વતંત્ર) અન્ય સમયન ચલને હેય. તાત્પર્ય એજ છે કઈ પણ કાલે કર્મનું અંત્ય ચલન થતું હોવાથી, તે અંત્ય ચલનની પહેલાંના સ મયમાં, ચાલતા કર્મને ચલિત માનવું જ જોઈએ ને. તેથી ચાલતું કર્મ પણ “ચાયું' કહી શકાય છે.
