________________
અષ્ટાપ
૨૩૩
તે પછી એવા અનિયમિત મૃત્યુને આવકારવા પ્રતિપળે આત્મમય જીવનની દીશામાં ઊપડવાના પ્રયાસ કરવા જોઇએ.
સદંતર પ્રમાદ વાગ સંસારી માટે શકય ન ગણાય છતાં તેમાંથી ગરવાને ઉપાય ન લે તેમ નહિ. આઠ પ્રહરના દિન-રાતમાંથી અમુક સમય તો આત્મધ્યાનને કાઢવો જ જોઈએ. અમુક નક્કી વખતે ધર્મ કાર્યમાં જીવને જોડવું જ જોઈએ. સામાયક, પ્રતિક્રમણ સ્તુતિ, ચૈત્યવંદન, દર્શન, પૂજા આદિ પ્રમાદજયન અમેઘ સાધને છે. ઈદિ વડે ઈન્દ્રિયોને પિષવાથી પ્રમાદ થાય ને તેજ ઇન્દ્રિઉડે આત્મધર્સને સમજત કલ્યાણની દિશામાં કૂચ કરી શકાય.
પ્રમાદીને દરેક પ્રકારે ભય હોય છે. જ્યારે પ્રમાદ રહિતને કંઇપણ પ્રકારે ભય હોતો નથી! ૧ ધારે છે એક માનવી રાજકથાના પ્રમાદમાં પડયો, રાજા અને રાજ્યના હિતાહિતની વાતોમાં વગર અધિકારે તે પોતાનો અમૂલ્ય સમય વેડફવા માંડયો. વાત કરતા કરતાં પણ તેની નજર ચારે તરફ ફરતી જ રહેશે, કારણ કે તેને પ્રતિપળે રાજ્યના માણસથી બચવું પડે, જ્યારે તેવા પ્રમાદમાં ન પડનારને કોની ભીતિ! - ચામા અનેક આધ્યાત્મિક વિષયોની છણાવટથી ભષ્મ જીને પ્રતિબંધ પમાડી પ્રભુ મહાવીરે ચંપાથી રાજગૃહ તરફ ” વિહાર કર્યો. કેવળી અવસ્થાનું એકવીસમું ચોમાસું રાજગૃહીમાં કર્યું.
વિચરણ –એટલે વિચરવું તે “ફરે એ ચરે, બાબો ભૂખે મરે એ કહેવત જનસમાજમાં આજે પણ મોજુદ છે. સમર્થ પુરુષ એટલા માટે એક સ્થાને સ્થાયી ન બેસી રહે કેમકે તેમને તો અનેકને સમર્થ બનાવવાના હોય છે. સંસારના વિવિધ પ્રકારના જુલમ સામે ઝૂઝવાને અસમર્થ માનને, શરીર અને આત્માના ધર્મ સમજાવી તેનો સામે ટક્વાને તેઓ સર્વને ઉપદેશ દે નક્કી કરેલા પોતાના લયને १ . सव्वओ पमत्तस्स भय सव्वओ अप्पमत्तस्स नत्यि भय। ।'
' ' (શ્રી આચારાંગ સત્ર)
