________________
આવર્તની અમરવેલ
૨૦૯,
ગમે ત્યાં દેડી શકે છે. પૃથ્વી ઉપર આપણો નિવાસ અને તેમાં પણ તેના અમુક દેશ, પ્રાન ને મહાલના અમુક શહેર યા ગામના અમુક વિભાગમાં આવેલા અમુક ઘરમાં પૃથ્વીના પ્રદેશમાં વસતા આપણે, જે તે અશ્વ પર બેસીને ગગનમાં કાલ્પનિક ઉડયન કરતા રહીએ, તે પૃથ્વીના સંબંધવાળું આપણું શરીર, પૃથ્વી પર જીવતા જીવો માટે કશુ શુભકાર્ય ન કરી શકે. તે ઉપરાંત અવનવા પ્રદેશનાં કાલ્પનિક ઉડયનમાં રાચીને, કાંઈ પણ ન મળતાં હતાશ થઈને હારી જાવ. દરેકને આંગણે મનને ઘોડો છે, પણ તેથી તેના ઉપર આઠેય પ્રહર , સવારે ન કરવી જોઈએ. વધારે દેડાવવાથી જ તે ઘોડે સ્વચ્છંદી બને છે અને આપણને અર્થહીન બનાવે છે.
કચિમહારાજે પ્રશ્ન કર્યો કે, ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ' મહા જળપ્રવાહ ઘસડાતા પ્રાણીઓના રક્ષણ અર્થે કઈ આધાર, શરણું કે દઢ સ્થાન છે? કાઈ દ્વીપ આપની જાણમાં છે કે આપ ને દ્વીપ કહે છે!
ગૌતમસ્વામી બોલ્યા, “હે મહામુનિ ! સંસાર સમુદ્રના જરા મરણના જળપ્રવાહમાં ઘસડાતાં પ્રાણીઓના રક્ષણને, માટે આધાર દ્વીપ છે. તેનું નામ ધર્મ છે. તેનું શરણું ઉત્તમ છે.” . જન્મ-મરણ–સંસારમાં ફરનારને માથે પ્રતિપળે જન્મ, જરા ને મરણનો ભાર રહે જ છે. તેમાંથી ઊગરવા માટે એવા તને આશ્રય લે જોઈએ કે જેને જન્મ,જરા કે મરણને ભય ને સ્પર્શી શકે, એવાં તો તે, અહિંસા, સત્ય અચૌર્ય બ્રહ્મચર્ય ને અપરિગ્રહવાદ. આ પાંચ તત્તને કાળ ન અડી શકે અને જે કાળથી પર છે, તેનો આશ્રય આપણને કાળથી પર બનાવે કે જ્યાં જન્મ જરા કે મૃત્યુની નાબતને અવાજ ન પહોંચી શકે. . !
કેશી ગણુધરે પૂછયું, “મહાસાગરના મહા પ્રવાહમાં એક નાવ પરિભ્રમણ કરે છે. તે નાવ ઉપર આરૂઢ થઈને આપ સમુદ્રને માર શી રીતે પામી શકશો? આપ એ નાવ કોને કહે છે?”
૧૪
