________________
અન્ય દીક્ષાઓ
૧૨૯
આજ કાલ જિનકટપી સાધુઓની સંખ્યા બહુ જ ઓછી છે. અથવા નથી તેમ કહીએ તો પણ ચાલે કારણ કે આ કલિકાલમાં તે પ્રમાણે જીવનારા સાધુઓ ન જ મળી શકે. આજે તે સ્થવિર કલ્પી સાધુઓ જ રહ્યા છે અને તેમાં પણ કલ્પના ઘારણસર સમય ગાળનારા બહુ જ ઓછા હશે.
મેતાર્ય મુનિ જિનકપી હતા એટલે જવલાં ચરી જતાં ઊંચપક્ષીને નજરે નજર જેવા છતાં તેમણે મૌન સેવ્યું હતું,
મૌનસેવનથી ઘણા પ્રકારના લાભ થાય છે અને તેની અપેક્ષાએ * હાનિ જુજ જ ગણાય. કારણ કે વાર વાર બાલવાથી વપરાતી
શારીરિક શક્તિને તેથી બચાવ થાય છે અને તે શક્તિ આત્માના પ્રકાશને ખીલવવામાં મદદરૂપ થાય છે. મૌન રહેવાથી આપણા વડે અન્યને થતી હાનિ અટકી પડે છે. મન-વચન ને ક્રિયાના વિવિધ વિચાર–તરંગો શાત પડે છે અને તેને સ્થાને વિચારયુક્ત આત્માને બાલ પ્રગટે છે તેથી જ મૌનધારીને જ્યારે બેલવાને પ્રસંગ આવે છે ત્યારે અન્ય બેલકણાઓ કરતાં તેના બે જ બોલની અસર જનતાના માનસ પર સારી છાપ પાડે છે.
જૈન સાધુઓ પ્રાયાવીસેય કલાકનું મૌન જ સેવે છે, કારણ કે તેમના મેંમાંથી સંસારના વિષયવિકારોને ઉત્તેજતી વાત નીકળતી જ નથી. તેઓ જ્યારે જ્યારે બેલે છે, ત્યારે ત્યારે આત્માના હિતના બેલ જ તેમના મેંમાંથી નીકળે છે. જે બોલવા છતાં મૌનને ભંગ ન થયો ગણાય અને તેથી જ જૈન સાધુએ મહમુનિ મહારાજના નામે ઓળખાય છે.
શ્રી વીર પ્રભુ પણ છદ્મસ્થાવસ્થાના સાડા બાર વર્ષ લગભગ મૌનાવસ્થામાં જ વિહયા હતા.
