________________
, ૧૨૮
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
કે પિતાની શિક્ષાથી જ મુનિના પ્રાણ ગયા છે. મહારાજા શ્રેણિકના રાજ્યમાં આવી રીતે એક મહામુનિ શિક્ષા પામે અને જે તે સ્વયં મહારાજા કે મહામંત્રી જાણે, તે મારી શી દશા થાય ? એ વિચારે સનીએ મેતાર્ય મુનિનાં વસ્ત્ર પહેરી લઈ, ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું.
સાધુઓના બે કહ૫ સ્થવિરકલ્પ અને જિનક૯પ.
સ્થવિરકલ્પી સાધુઓ –જે સાધુ ત્રણ વસ્ત્ર અને એક જ પાત્ર પિતાની પાસે રાખે છે અને કોઈપણ સગામાં ચોથું વસ્ત્ર માગવાની ઇચ્છા નથી કરતા, તેમ જ ત્રણ વસ્ત્ર પણ નિર્દોષ જાણીને જ માગવા જોઈએ અને જેવા મળે તેવા જ વાપરવા જાઈએ. તેને ન રંગાય કે ન દેવાય, વિહાર સમયે ઉક્ત ત્રણે ય વ પાસે રાખવા જોઈએ, પણ અ૫ વસ્ત્રવાન કહેવાવાની ગણત્રીએ તે છુપાવવાં ન જોઈએ. તેમજ જ્યારે શિતકાલ વીતી જાય ત્યારે તે વસ્રોમાં પણ શક્ય રીતે ઘટાડે કરવો જોઈએ અથવા તેમનું એક જ વસ્ત્ર રાખી બાકીનો ત્યાગ કરવો જોઈએ અથવા તદ્દન અચેલક બની જવું જોઈએ.
જિનકષી સાધુઓઃ-વજષભનારાચસંહનન વાળા, સાડા નવ પૂર્વ ઉપર ને દશની નીચે ભણેલા તેમજ દિગંબરાવસ્થામાં રહેનારા, વિવિધ અભિગ્રહો ધારણું કરનારા તથા હાથમાં જ (પાણિપાત્ર) ભોજન કરનારા સાધુ જિનકલ્પી ગણાય ૧ દિગંબરાચાર્ય દેવસેનકૃત ભાવ સંગ્રહમાં જિનકલ્પનું વર્ણન.
ઉત્તમ સ હનન ધારી, રિમેં લગા કાંટા યા નેત્રમે ગિરિ રજકે સ્વયે ન નિકાલ, દૂસરોં કે નિકાલને પર મૌન રહે. જલવૃષ્ટિ આદિ કે કારણ વિહાર માર્ગ સક જને પર વે છ માસ તક નિરાહાર કોત્સર્ગ ધ્યાનમેં રહેતે હૈ, ? એકાદશાંગ સૂકે ઘારક શુકલ ધ્યાન ધ્યાનેવાલે, સંપૂર્ણ કપાય ત્યાગી, મૌનવતી, ગુહાવાસી, બાહ્ય એવું અત્યંતર પરિગ્રહ સે રહિત, નિઃસ્નેહ-રત્નત્રયસે ભિત."
