________________
શાલિભદ્ર-ધન્યકુમાર
૧૧૩ સંસાર ત્યાગનો 'મક્કમ સ્વરે શાલિભદ્ર બોલ્ય. શબ્દ સાંભળી ભદ્રાને ભારે દુઃખ થયું. એકનો એક પુત્ર સંસાર ત્યાગે, તે વાત ભદ્રામાતાને ન ગમી. તેમણે શાલિભદ્રને કહ્યું, “ ભાઇ, તારે અહીં શી ખેટ છે, કે જેથી હું અન્ય માગે ગમન કરવા તત્પર , થી છે?'
“માતાજી, હું પરાધીન છું, મારે મુક્ત થવું છે. સંસારમાં પરાધીનતા કેળવાય છે, મારે મુક્તિની કેળવણી લેવી છે અને તે માટે મારે દીક્ષા લેવી જોઈએ.” શાલિભદ્ર બેલ્યો.
શાલિભદ્રના સંયમરંગી બોલ સંભળા, ભદ્રામાતાનું દિલ ઘવાયું. પુત્રને સંસારનાં વિવિધ પ્રકારનાં સુખ ભોગવવાની તેણે વિનંતિ કરી.
શાલિભદ્ર શાંત પણ ત્યાગમય શબ્દોમાં જણાવ્યું, “પૂજ્ય જનતા સ્ત્રી-પુત્રાદિનો જે મોહ તમે રાખો છો તે નકામે છે અંતકાળે કોઈ, કેઈનું થયું નથી. સમય માર-માર કરતા જાય છે. તેટલા ગાળામાં પણ મને મારું આત્મહિત કરવા દો, '
ત્યાગમય જીવનનાં દુઃખ વર્ણવતાં ભદ્રામાતા બોલ્યા, “સુપુત્ર ! દીક્ષાની તારી ઘેલછા તું છોડી દે. દીક્ષા પાળવી તે તારા જેવા સુકોમળનું કામ નહિ. તે નથી તડકે જે કે નથી શિશિરના હિમ પવને અનુભવ્યા. ભાવનાના પૂરમાં તણાઇને દીક્ષાનું સાહસ વહારતાં પહેલાં તું તારી પુષ્પ–કેમળ કાયાને વિચાર કર. ઉઘાડા પગે ચાલવું, 'જમીન પર ઊ ઘવું, મળે તેજ અન ઉપર જીવન નિર્વાહ ચલાવ, ગરમ પાણી પીવા, વગર વાહને વને વન રખડવું. તેમ છતાં શરીર મનડે તો ન કેઇ સારવાર કરનાર મળે. આ બધું તું કઈ રીતે નભાવી લઈશ. વિચાર કર ?'
સુખમે બહુ ભોગવ્યું. પણ પરિણામે જણાવ્યું કે, ઇન્દ્રિયો સુખથી સંતોષાતી નથી. માટે તે ઇન્દ્રિયોને હવે તમે વર્ણવ્યા તે
