________________
રજતમારક] સિદ્ધ હેમચના અપશ દૂહાઓ ઉપર દષ્ટિપાત
“બહેન, સારું થયું કે મારા કંથ મરાયા. જો એ ભાગીને ઘેર આવત તે હુ સખીઓમાં લાજી મરત.”
આ વચનમાં કેટલું ક્ષાત્રતેજ ઝળકી રહે છે. શરી ક્ષત્રિયાણીના મુખમાંથી જ આવાં વચન નીકળી શકે,
भग्गउँ देक्खिवि निअय-बल बलु पसरिअउँ परस्सु ।
સમિા સ-વિર્ષે વાર રાહુ પિયg (સુત્ર ક૫૪) “પિતાના સૈન્યને ભાગતું જોઈએ અને શત્રુના સૈન્યને આગળ વધતું જેમાં પ્રિયતમના હાથમાં બીજની ચંદ્રલેખા જેવી તરવાર ઝળકી રહે છે.”
जह भग्गा पारकडा तो सहि मझु पिएण।
મદ મા તળr તો સૈ મારિન (સૂત્ર ૩૧૯) “જે પારકા-શત્રુઓ ભાગતા હોય તો તે છે સખિ, મારા પ્રિયતમના શૌર્ય વડેજ; અને જે અમારા સૈનિકે ભાગતા હોય તે તે એના મરાયાથીજ.” અહીં પણ કોઈ સ્ત્રી સખી પાસે પિતાના રવામીના શૌર્યનું વર્ણન કરે છે.
ગાદિ જગદિ કદિ વિ યુ નિહિ જુ
જય માઁ શકુ નો મિદદ નુ . (સૂત્ર ૩૮૩) “આ જન્મમાં અને બીજા જન્મમાં છે ગૌરીદેવી એ કંથ આપે, જે ત્યક્તાંકુશ પ્રમત્ત હાથીઓની સામે હસતો હસતો જઈને આથડે છે-લડે છે.'
सामिपसाउ सलल पिउ सीमासंधिहि वासु ।
વિવિ પાદુઈડ ધ મેજી નીસાનું (સૂત્ર ૪૩૦) “માલીકની મહેરબાની, (માલીક પાસે) શરમાળ સ્વામી, એમને સીમાડાના પ્રદેશમાં વાસ, અને એમનું બાહુબળ—એ સર્વ જોઈને પ્રિયા નિસાસો મૂકે છે.” કઈ યુદરત સ્વામીની વિરહિણી સ્ત્રી આમ અમંગલ ભાવિની કલ્પનાથી નીસામે મૂકે છે.
पाइ विलग्गी अन्त्रही सिरुल्हसि खन्धस्सु।
તો વિ ટાર૬ pયતા વ િનિર્ક ન્તજું (સૂત્ર ૪૪૫) “પગે આંતરડાં આવી ગયાં છે ને શિર કપાઈને ખભા ઉપર ઢળી પડ્યું છે તે પણ કટાર ઉપર જ જેનો હાથ છે એવા સ્વામી ઉપર હું વારી જાઉં છું.”
આ સર્વ ઉક્તિઓમાં સ્ત્રીઓ પિતાના પ્રિયતમના શૈર્યની સખી પાસે ગૌરવથી ઉમળકાભેર પ્રશંસા કરે છે. આથી આ પર્વમાં વીરની સાથે શૃંગારની છાયા ભળી છે, તેની સાથે કેમલતા મળી છે. કઈ કઈ સ્થળે તે શર્યનું વર્ણન એવું લેકોત્તર છે કે એમાં વીરતા જેટલું જ અદ્દભુત પણ વિલસી
હવે પુઓની બેત્રણ ઉક્તિઓ જોઈએ.
___ अम्हे थोवा रिउ बहुअ कायर एम्व भणन्ति ।
મુદ્ધિ નિહિ જયા-પ થાળ નોટ્ટ થાનિત | (સૂત્ર ૩૭૬ ) અમે થોડા છીએ અને દુશ્મને ઘણા છે એમ તે કાયરે કહે. મુગ્ધા, ગગનતલમાં જે ફેટલા ત્રના આપે છે?'