________________
હ
ન
શ્રી લાક્ષેત્ર સમાસ વિસ્તરાર્થ સહિત
સંસ્કૃત અનુવાદ कुरुसप्तदिनाव्यंगुलरोम्णि सप्तवारविहिताष्टखंडे । द्विपंचाशदधिकशतं सप्तनवतिसहस्राणि विंशतिलक्षाणि अणवः ॥३॥
થાઈ–દેવમુરૂ અથવા ઉત્તરકુરૂક્ષેત્રના સાત દિવસના જન્મેલા ઘેટાના એક અંગુલ પ્રમાણ રેમમાં (રેમના) સાત વાર આઠ આઠ ખંડ કર્યો છતે વીસ લાખ સત્તાણ હજાર એકસે બાવન મિખંડ થાય. | ૩ |
માવાઈ–બીજી ગાથાના ભાવાર્થમાં કહ્યા પ્રમાણે. વિશેષ એ કે આ બાદર અને આગળ કહેવાતા સૂક્ષમ રમખંડ કેઈએ કર્યા નથી, કરતું નથી અને કરશે પણ નહિં, પરન્તુ શિષ્યના ચિત્તમાં સંખ્યાનું મહત્ત્વદર્શાવવાને આ પપમની પ્રરૂપણ અસત્કલ્પના રૂપ છે, તેપણું સંખ્યાની મહત્તા ચિત્તમાં ઉતારવાને એ કલ્પનાવાળું દ્રષ્ટાન્ત પણ ઘણું ઉપયોગી અને સાર્થક છે. ૩
અતિ –એવા રમખંડ પણ ઘનવૃત્ત કૂવામાં સંખ્યાતાજ સમાય છે, તે દર્શાવીને તે દરેકના પુનઃ અસંખ્ય અસંખ્ય સૂમખંડ કરવાનું આ ગાથામાં કહેવાય છે––
ते थूला पल्लेवि हु, संखिजा चेव हुंति सव्ववि। ते इकिक असंखे, सुहुमे खंडे पकप्पेह ॥ ४ ॥
શબ્દાર્થ – તેને રેમખંડે
ते-त શૂા–બાદર, સ્થલ.
–એકેક રમખંડના Gફ્લેવિપૂલ્યમાં, કૂવામાં પણ
–અસંખ્ય અસંખ્ય દુ–પદ પૂરવા માટે
મુPસૂમ સલિઝા–સંખ્યાતા
–ખંડે જેવ-નિશ્ચય, જ
-પ્રક , કરે. કવિ-સર્વે પણ
સંસ્કૃત અનુવાદ. ते स्थूलाः पल्येऽपि हु, संख्येयाश्चैव भवन्ति सर्वेपि । तानेकैकस्यासंख्येयान् सूक्ष्मान् खंडान् प्रकल्पयेत ॥ ४ ॥
