________________
૧૫૪
દ્રવ્યના કાઈ પણ એક યા અનેકગુણપરિણામને નિરપેક્ષભાવે. એકાંતે ભિન્ન યા અભિન્ન સ્વરૂપે જોતાં-રાગ-દ્વેષાદિભાવે વિષય બુદ્ધિએ જરૂર અનવસ્થા પ્રાપ્ત થાય છે, પરંતુ, કાલાદિસાપેક્ષ ત્રિપદાત્મક સ્વરૂપમાંથી કોઈ પણ એક સ્વ-રૂપનુ સપ્રયેાજન આત્મ-હિતાર્થે કાઈ પણ સુવિશુદ્ધ આત્મદ્રવ્યના કોઈ પણ એક યા અનેક ગુણભાવનુ ચતુર્વિધ નિક્ષેપમાંથી કોઈ પણ એક નિક્ષેપથી ચા કોઈપણ નયષ્ટિ. સાપેક્ષ યથા-અવિરૂદ્ધભાવે ગુણાવલખન લેવું તે અવશ્ય આત્મ હિતકારી થાય છે, આ હકીકત વ્યવહારમાં ચેાતથી. જ્યાત પ્રગટાવવા સ્વરૂપે તેમજ અનુભવ પ્રત્યક્ષથી અવિરૂદ્ધ છે. વળી નિશ્ચયસ્વરૂપે તા “પ્રત્યેક ચતુવિધ...” એમ શાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ જણાવેલ છે તેમજ દ્રવ્ય અને પર્યાયને કથચિત્ ભિન્નાભિન્નપણું પણ છે.
૪૨. પ્રશ્ન :—પ્રત્યેક આત્માને અનેક ભિન્ન ભિન્ન સ્વરૂપે પેાતાનું આત્મહિત સધાય છે એમ જણાય છે. તેા. સત્ય એક નહિ પણ અનેક સ્વરૂપી જાવું જોઇએ ?
૪૨, ઉત્તર :––વ્યવહારમાં ભિન્ન-અભિન્ન આત્મસંબંધે પણ જેમ એકાનેક સ્વરૂપી આત્મહિત સાધવા માટે એકાનેક સ્વરૂપી, ત-તદ્ ચાગ્ય ભિન્ન-ભિન્ન માર્ગે જ ગ્રહણ કરવા પડે છે, અન્યથા કાઈ પણ એકાંત પક્ષના આગ્રહ કરવાથી અહિત જ થાય છે. તે મુજખ શુદ્ધ પર-માત્મભાવને પ્રાપ્ત કરવા માટે પણ જે-જે અનેકવિધમાર્ગો. ગ્રહણ કરાય તેમાં અનેકવિધતા હેાવા છતાં પણ, પ્રત્યેક.
