________________
૧૪૦.
___" कालो सहा नियई, पुव्वकयं पुरुषकारिणे पंच ।
समवाये सम्मत्तं, एगंते होइ मिच्छत्तं" ॥
૩૧. પ્રશ્ન –શું પુરૂષાથી નિષ્ફળ હોઈ શકે?
૩૧. ઉત્તર--કોઈ પણ પ્રકારની ક્રિયા (પુરૂષાર્થ) સંપૂર્ણ નિષ્ફળ તે (યાને વાંઝણ) હોતી નથી જ, પરંતુ ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઈષાર્થને અનુરૂપ પુરૂષાર્થ વડે જ -ઈષ્ટ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. અન્યથા વિપરિત પુરૂષાર્થનું વિપરિત ફળ પણ હોય છે. આ માટે કહ્યું છે કે"जे परभावे रत्ता, मत्ता विषयेषु पाप बहुलेषु । આશાપાસ નિવ, મમ વર માર |
૩૨. પ્રશ્ન –પંચાચારની પ્રવૃત્તિથી આત્મશુદ્ધિ કેવી રીતે થાય ?
૩૨. ઉત્તર --પ્રથમ તે પાપાચારની નિવૃત્તિ સાપેક્ષ, તેમજ, પ્રણિધાન, પ્રવૃત્તિ, વિનય, સિદ્ધિ અને વિનિયોગ એ પાંચ શુદ્ધ આશયથી પરિવરેલી, પંચાચારરૂપ -ગપ્રવૃત્તિને, આત્મશુદ્ધિનું અંગ માનવું જોઈએ. કેમકે પંચાચારમાં શાસ્ત્ર નિર્દિષ્ટ (૩૯) અતિચાર રહિતપણે આત્મગુણેની આરાધના કરવા રૂપ-ઉપગ શુદ્ધિ વડે, જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણય, દર્શન મેહનીય, ચારિત્ર મેહનીય અને અંતરાય કર્મનો જેમ જેમ ક્ષય થતા જાય - છે તેમ તેમ આત્મગુણોને આવિર્ભાવ થાય છે. તે સાથે
