________________
૧૩૧
નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાધે,
તેહ અધ્યાતમ કહીયે રે, જે કિરિયા કરી ચઉગતિ સાધે,
તે ન અધ્યાતમ લહીયે રે.” * અથ–પ્રથમ તે ભવાભિનંદિપણે કરેલી ધર્મકિયાઓ, સંસારને વધારનારી જાણવી જોઈએ. અને કર્મથી અવરાએલા આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રગટ કરનાર, જ્ઞાનાચારાદિ પંચાચારમાં, આત્માર્થ સાધકતા સ્થાપવી જોઈએ, તે પછી જે આત્મા વિષય–કષાયથી વિમુક્ત થઈને, આત્મ પરિણામને શુદ્ધ કરીને, આત્મભાવમાં સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરે છે, તેને શુદ્ધ અધ્યાત્મભાવને અનુભવ હોય છે, એમ જાણવું. અન્યથા આત્મા–શૂન્ય, કેવળ શુભાશુભ ચાગ પ્રવૃત્તિ-નિવૃત્તિમાં આસક્ત આત્માને, અધ્યાત્મભાવ હતો નથી.
-
-
-
ઉપર જણાવ્યા મુજબ આત્મ-સ્વરૂપની સાધક-બાધકદશાને, યથાર્થ સમજાવનારી “ક્રિયાએ કર્મ, પરિણામે બંધ અને ઉપગે ધમ” આ ત્રિપદીને, ગીતાર્થ ગુરુ-ભગવંત પાસેથી યથાર્થ—અવિરુદ્ધ સ્વરૂપે જાણી લેવી જરૂરી છે, કેમકે સંસારી આત્માઓને શુભાશુભ ગકિયા થકી પરિણમાનુસારે, પ્રત્યેક સમયે પુણ્યબંધ તેમજ પાપઅંધ અવશ્ય થાય છે. તે સાથે શુદ્ધ ઉપાગરૂપ આત્મશુદ્ધિએ, ઉત્તમ આત્માઓને પૂર્વે બાંધેલા કર્મોમાંથી વિશેષ