________________
૧૨૮ ૧૬. પ્રશ્ન –અહિરાત્મભાવથી આત્માને કેવી રીતે અળગો કરી શકાય?
૧૬. ઉત્તર –-અનાદિથી કર્મ સંગે ચારગતિમાં રહેલ વિવિધ દેહધારી આત્માઓને, દેહાત્મભાવને પિષક, જે ચાર સંજ્ઞાઓ, આહાર-ભય-મૈથુન–અને પરિગ્રહને પરિણામ નિરંતર વતે છે, તે ચારે સંજ્ઞા થકી, આત્માને અળગે કરવા માટે, જેઓ યથાતથ્ય ભાવે દાન-શીયલતપ અને ભાવના રૂપ–ધર્મ પરિણામે કરી, પોતાના આત્મગુણોનું રક્ષણ તેમજ-પિષણ કરે છે તેઓને અંતરાત્મભાવવાળા જાણવા. તેમાં પ્રથમની આહાર સંજ્ઞા વેદનીયકર્મના ઉદયજન્ય છે. જ્યારે બાકીની ત્રણ ભય-મિથુન અને પરિગ્રહ એ ત્રણે મેહનીયકર્મના ઉદયજન્ય છે. તેમાં વ્યવહારથી પ્રથમ આહાર સંજ્ઞાને જીતવા થકી બાકીની સંજ્ઞાઓ છતાય છે જ્યારે નિશ્ચય શુદ્ધ સ્વરૂપથી પ્રથમ મેહનીય કર્મજન્ય સંજ્ઞાઓને જીતવા થકી બાકીની સંજ્ઞાઓ છતાય છે એમ જાણવું.
૧૭. પ્રશ્ન-આત્માને પર-પુદગલદ્રવ્યના સંચાગવિયેગાદિમાં જે-જે સુખ-દુઃખાદિની લાગણીઓ થાય છે તે શું મિથ્યા છે? • ૧૭. ઉત્તર પ્રત્યેક આત્માને પર પુદગલ દ્રવ્યને સમસ્ત સગ-
વિગે કર્મજન્ય હોય છે. તે સાથે તે થકી ઉત્પન્ન થતી સુખ-દુઃખની લાગણ, તે મુખ્યતયા તે, દેહ સંબધે વેદનીય કર્મના વિપાકનુભવ રૂપ હોય છે.