________________
૧૭૨ સંસ્કૃત સાહિત્યનો ઈતિહાસ [પ્રકરણ વિનયચક્કે ઉપયોગ કર્યો છે. એમણે આ કવિશિક્ષામાં તે વખતના ચોર્યાસી દેશની સૌરાષ્ટ્ર, લાટ વગેરે વિષે ડીક માહિતી આપી છે, ૫. લાલચન્દ્ર ગાંધી કહે છે કે આ કવિશિક્ષા રવિપ્રભ ગણીધરે રચેલા શિક્ષાપતનું શિક્ષણ આપનારી છે.
અલકામાદધિ (લ. વિ. સં. ૧૨૮૦)– આના કર્તા નરેન્દ્રપ્રભસૂરિ છે. એઓ નરચન્દ્રસૂરિના શિષ્ય થાય છે. એમણે અવિવેક-કલિકા અને વિવેક-પાપ એ નામના બે સૂક્તિ-સંગ્રહ, કાકુસ્થકેલિ નામનું નાટક, બે વસ્તુપાલ-પ્રશસ્તિ તેમજ ગિરનાર ઉપરના વસ્તુપાલના પ્રશસ્તિ-લેખેમને એક લેખ આ છે. એ વસ્તુપાલના સમકાલીન છે અને એ મંત્રીશ્વરની અભ્યર્થનાથી અને એમના પ્રમેદને માટે એમણે આ અલંકારમહેદધિની રચના કરી છે.
આ કૃતિ આઠ ભાગમાં વિભક્ત છે. પ્રત્યેક ભાગને તરગ કહેવામાં આવ્યા છે. દરેક તરંગનું તહગત વિષય અનુસાર નામ યોજાયું છે. સમગ્ર કૃતિ પધમાં છે. આઠ તરગેનાં પધોની સંખ્યા અનુક્રમે ૧૮, ૩૫, ૬.
૧ આ માટે જુઓ જે સારા સં. ઈ. (પૃ. ૩૯૩)
૨ જિ. ર૦ કે (ખંડ ૧, પૃ. ૩૮૩)માં જે શિક્ષાશતકનો ઉલ્લેખ છે તે જ આ કૃતિ છે?
૩ આ તેમજ એની પણ વત્તિ ભાવવસરિત કાથાલંકાર યાત અલંકારસાર નામના પરિશિષ્ટ સહિત “ગાર પૈ. 2 મા ઈ. સ. ૧૯૪રમાં પ્રસિદ્ધ થઈ છે, છતા મુખપૃષ ઉપર સ્વપજ્ઞ વત્તિને ઉલ્લેખ નથી. એનું સંપાદન પં: લાલચન્દ્ર ગાધાએ કર્યું છે. એમણે આને અન્ન સંસ્કૃતમા પ્રસ્તાવના અને અન્ડમાં વતિગત અતિહાસિક ઉપયુક્ત નામની સુચી, આ વૃત્તિમાના ઉદાહરણના મૂળ સ્થળની સૂચી, નરચન્દ્રસૂરિકા વસ્તુપાલ-પ્રશસિત અને નરેન્દ્રપ્રભસરિભૂત બે વસ્તુપાલપ્રશસ્તિ પરિશિષ્ટ તરીકે રજ કર્યા છે.
૪-૫ આ બે કૃતિ ઉપરથી એ જાણી શકાય છે કે નરેન્દ્રભસદ્ધિ ઉપનામ (pen-marne) “વિબુધચન્દ્ર કવિ” હતું. જો પત્તાસૂચી (ભા. ૧, ૫ ૧૮૫ ઈ.
