Ratnakarandaka Shravakachara

SR No.: 010669
Original Sutra Author: N/A
Author: Jugalkishor Mukhtar
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year: 1982
Total Pages: 456
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 7 MB

Page 417

चतुर्थः परिच्छेदः। पर्वण्यष्टम्यां च ज्ञातव्यः प्रोषधोपवासस्तु ।
चतुरभ्यवहार्याणां प्रत्याख्यानं सदेच्छाभिः १६ ॥ प्रोषधोपवासः पुनर्ज्ञातव्यः । कदा पर्वणि चतुर्दश्यां न केवलं पर्वणि अष्टम्यां च । किं पुनः प्रोषधोपवासशब्दाभिधेयं ? प्रत्याख्यानं । केषां ? चतुरभ्यवहार्याणां चत्वारि अशनपानखाद्यलेह्यलक्षणानि तानि चाभ्यवहार्याणि च भक्षणीयानि तेषां । किं कस्यां सदैवाष्टम्यां चतुर्दश्यां च तेषां प्रत्याख्यानमित्याह-सदा सर्वकालं । काभिः इच्छाभितविधानवाञ्छाभिस्तेषां प्रत्याख्यानं न पुनर्व्यवहारकृतधरणकादिभिः ॥१६॥
उपवासदिने चोपोषितेन किं कर्तव्यमित्याहः7/पञ्चानां पापानामलंक्रियारम्भगन्धपुष्पाणाम् ।
सानाञ्जननस्यानामुपवासे परिहतिं कुर्यात् ॥ १७ ॥ उपवासदिने परिहृतिं परित्यागं कुर्यात् । केषां ? पंचानां हिंसादीनां । तथा अलंक्रियारंभगंधपुष्पाणां अलंक्रिया मण्डनं आरंभो वाणिज्यादिव्यापारः गन्धपुष्पाणामित्युपलक्षणं रागहेतून् ? गीतनृत्यादीनां । तथा स्नानंच अञ्जनं च वा नस्यश्च तेषाम् ॥ १७ ॥ एतेषां परिहारं कृत्वा किं तदिनेऽनुष्ठातव्येत्याहः
धर्मामृतं सतृष्णः श्रवणाभ्यां पिबतु पाययेद्वान्यान् । ज्ञानध्यानपरो वा भवतूपवसन्नत
न्द्रालुः ॥१८॥ - उपवसन्नुपवासं कुर्वन् धर्मामृतं पिबतु धर्म एवामृतं सकलप्राणिनामाप्यायकत्वात् तत् पिबतु । काभ्यां ? श्रवणाभ्यां । कथंभूतः ? सतृष्णः साभिलाषः पिबन् न पुनरुपरोधादिवशात् । पाययेद्वान्यान् स्वयमेवावगतधर्मस्वरूपस्तुं अन्यतो धर्मामृतं पिबन् अन्यानविदिततत्स्वरूपान् पाययेत् तत् ज्ञानध्यानपरो भवतु ज्ञानपरो वा द्वादशानुप्रेक्षाधुपयोगनिष्ठः ॥

Translation AI Generated

## Chapter Four:

The **proṣadha** fast should be known on the eighth day of the fortnight.
The rejection of the four things to be used (**catur-abhyavahāryāṇām**) should be done with good intentions. (16)

The **proṣadha** fast should be known again. When? On the fourteenth day of the fortnight, not only on the eighth day. What is meant by the term **proṣadha** fast? Rejection. Of what? Of the four things to be used (**catur-abhyavahāryāṇām**). The four are food, drink, edibles, and lickables. These are to be used and eaten. What? The rejection of these on the eighth and fourteenth days. It says - always, at all times. With what? With the intention of fulfilling desires (**sadeccha**), not with the intention of earning money or other worldly things. (16)

What should be done by one who is fasting on the day of the fast? It says:
One should avoid the five sins, adornment, business, perfumes and flowers, singing and dancing, bathing, applying collyrium, and nasal drops. (17)

Having avoided these, what should be done on that day? It says:
One should drink the nectar of Dharma with thirst, and make others drink it. One should be devoted to knowledge and meditation, and be a true devotee. (18)

One who is fasting should drink the nectar of Dharma. Dharma is indeed the nectar, as it is the source of nourishment for all beings. One should drink it. With what? With the ears. How? With thirst, with desire, not out of compulsion. One should make others drink it. One who has understood the nature of Dharma should make others who have not understood it drink the nectar of Dharma. One should be devoted to knowledge and meditation. One should be devoted to knowledge, and be steadfast in the twelve **anuprekshā** meditations.