Ratnakarandaka Shravakachara

SR No.: 010669
Original Sutra Author: N/A
Author: Jugalkishor Mukhtar
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year: 1982
Total Pages: 456
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 7 MB

Page 348

रत्नकरण्ड श्रावकाचारे
त्मार्थं किंचिदपेक्षते नैवापेक्षते । अयमर्थः यथा मुरजः परोपकारार्थमेव विचित्रान् शब्दान् करोति तथा सर्वज्ञः शास्त्रप्रणयनमिति ॥ ८ ॥ कीदृशं तच्छास्त्रं यत्तेन प्रणीतमित्याहःआंप्तोपज्ञमनुल्लंघ्यमदृष्टेष्टविरोधकम् । तत्त्वोपदेशकृत्सार्वं शास्त्रं कापथघट्टनम् ॥ ९ ॥
' आप्तोपनं ' सर्वज्ञस्य प्रथमोक्तिः । अनुलंध्यं यस्मात्तदाप्तोप तस्मादिन्द्रादीनामनुल्लंघ्यमादेयं । कस्मात् ? तदुपज्ञत्वेन तेषामनुलुंध्यं यतः । ‘अदृष्टेष्टविरोधकं’— दृष्टं प्रत्यक्षं, इष्टमनुमानादि, न विद्यते दृष्टे - ष्टाभ्यां विरोधो यस्य । तथाविधमपि कुतस्तत्सिद्धमित्याह - ' तत्त्वोपदेशकृत् ' यतस्तस्य सप्तविधस्य जीवादिवस्तुनो यथावत्स्थितस्वरूपस्य वा उपदेशकृत् यथावत्प्रतिदेशकं ततो दृष्टेष्टाविरोधकं । एवंविधमपि कस्मादवगतं ? यतः ‘सार्वे' सर्वेभ्यो हितं सार्वमुच्यते तत्कथं यथावत्तत्स्वरूपप्ररूपणमन्तरेण घटेत । एतदप्यस्य कुतो निश्चितमित्याह - ' कापथघट्टनं ' यतः कापथस्य कुत्सितमार्गस्य मिथ्यादर्शनादेर्घट्टनं निराकारकं सर्वज्ञप्रणीतं शास्त्रं ततस्तत्सार्वमिति ॥ ९ ॥
अथेदानीं श्रद्धानगोचरस्य तपोभृतः स्वरूपं प्ररूपयन्नाह ;विषयाशावशातीतो निरारम्भोऽपरिग्रहः । ज्ञानध्यानतपोरत्नस्तपस्वी स प्रशस्यते || १० ||
5
विषयेषु स्रग्वनितादिष्वाशा आकांक्षा तस्या वशमधीनता । तदतीतो विषयाकांक्षारहितः । ' निरारम्भः ' परित्यक्तकृष्यादिव्यापारः । ' अपरिग्रहो ' बाह्याभ्यन्तरपरिग्रहरहित: । ' ज्ञानध्यानतपोरत्न: ' ज्ञानध्यान
१ सिद्धसेन - दिवाकरस्य न्यायावतारेपि नवम एवायं श्लोकः । २ तस्मादितरवादिना ख । ३ प्रतिपादकं ख । ४ राकरणकारणं ख । ५ ' ज्ञानध्यानतपोरक्त ' इत्यपि प्रसिद्धः ।

Translation AI Generated

## Ratnakaranda Shravakaachara:

**Verse 8:**

The Ratnakaranda Shravakaachara does not seek anything for itself, nor does it seek anything for itself. This meaning is like a drum, which makes various sounds only for the benefit of others, so the omniscient one has created the scriptures.

**Verse 9:**

What kind of scripture is that which is created by him? It is said:

* **Aapta-upanya:** The first utterance of the omniscient one.
* **Anullangya:** It is not to be transgressed because it is Aapta-upanya. Therefore, it is to be followed by Indra and others. Why? Because it is Aapta-upanya, therefore it is not to be transgressed by them.
* **Adrishteishta-virodhaka:** What is seen (pratyaksha), what is desired (anumana, etc.), there is no contradiction with what is seen and desired.
* **Tattvopadeśakrit:** Why is it established? Because it is the teacher of the true nature of the sevenfold substances (jiva, etc.). It is the true teacher, therefore it is not contradictory to what is seen and desired.
* **Sarvam:** Why is it understood? Because it is beneficial to all. It is called Sarvam. How can it be established without the true representation of its nature?
* **Kaapath-ghattanam:** Why is it certain? Because it is the destroyer of the false path (kaapath), the false view, etc. The scripture created by the omniscient one is the destroyer of the false path, therefore it is Sarvam.

**Verse 10:**

Now, describing the nature of the tapasvi who is beyond the reach of faith, he says:

* **Vishayaasha-vasha-tito:** Beyond the control of desire for objects (like beautiful women, etc.).
* **Niraarambha:** Abandoning all activities (like agriculture, etc.).
* **Aparigraha:** Free from external and internal attachments.
* **Jnana-dhyana-tapo-ratna:** The jewel of knowledge, meditation, and austerity. Such a tapasvi is praiseworthy.