________________
५८० सुत्तागमे
[भगवई णसवणे वा पंडगवणे वा होज्जा, अहे होजमाणे गट्ठाए वा दरीए वा होजा, साहरणं पडुच पायाले वा भवणे वा होजा, तिरिय होज्जमाणे पन्नरसतु कम्मभूमीनु होजा, साहरणं पडुच्च अड्डाइजे दीवसमुद्दे तदेकदेसभाए होजा, ते णं भंते ! एगसमएणं केवइया होज्जा ? गोयमा ! जहन्नेणं एको वा दो वा तिन्नि वा उनोसेणं दस, से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ असोचा णं केवलिस्स वा जाव अत्थेगइए केवलि. पन्नत्तं धम्म लभेज सवणयाए, अत्धेगइए असोचा णं केवलिस्स वा जाव नो लभेज सवणयाए जाव अत्थेगइए केवलनाणं उप्पाडेजा, अत्थेगइए केवलनाणं नो उप्पाडेजा ॥३६८॥ सोच्चा णं भंते ! केवलिस्स वा जाव तप्पक्खियउवासियाए वा केवलिपन्नत्तं धम्म लभेज सवणयाए ? गोयमा ! सोचा णं केवलिस्स वा जाव अत्यगइए केवलिपन्नत्तं धम्म एवं जा चेव असोचाए वत्तव्वया सा चेव सोचाएवि भाणियव्वा, नवरं अभिलावो सोचत्ति, सेसं तं चेव निरवसेसं जाव जस्स णं मणपज्जवनाणावरणिज्जाणं कम्माणं खओवसमे कडे भवइ जस्स णं केवलनाणावरणिजाणं कम्माणं खए कडे भवइ से णं सोचा केवलिस वा जाव उवासियाए वा केवलिपन्नत्तं धम्मं लभेज सवणयाए केवलं वोहिं वुझेजा जाव केवलनाणं उप्पाडेजा, तस्स णं अट्ठमंअट्टमेणं अनिक्खित्तेणं तवोकम्मेणं अप्पाणं भावमाणस्स पगइभद्दयाए तहेव जाव गवेसणं करेमाणस्स ओहिणाणे समुप्पजइ, से णं तेणं ओहिनाणेणं समुप्पन्नेणं जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेन्नइभागं. उकोसेणं असंखेजाइं अलोए लोयप्पमाणमेत्ताई खण्डाई जाणइ पासइ ॥ से णं भंते । कइसु लेस्सासु होजा ? गोयमा ! छसु लेस्सासु होजा, तंजहा-कण्हलेसाए जाव सुक्कलेसाए । से णं भंते ! कइसु णाणेसु होला ? गोयमा ! तिसु वा चउसु वा होजा, तिसु होजमाणे तिसु आभिणिवोहियनाणसुयनाणओहिनाणेसु होजा, चउसु होजमाणे आभि० सुय० ओहि० मणपज्जवणाणेसु होज्जा । से णं भंते ! किं सजोगी होज्जा अजोगी होज्जा ? एवं जोगोवओगो संघयणं संठाणं उच्चत्तं आउयं च, एयाणि सव्वाणि जहा असोचाए तहेव भाणियव्वाणि । से णं भंते ! किं सवेदए० ? पुच्छा, गोयमा ! सवेदए वा होज्जा अवेदए वा होज्जा, जइ अबेदए होज्जा किं उवसंतवेयए होजा खीणवेयए होज्जा ? गोयमा! नो उवसंतवेदए होजा खीणवेदए होजा, जइ सवेदए होजा किं इत्थिवेदए होजा पुरिसवेदए होजा नपुंसगवेदए होज्जा पुरिसनपुंसगवेदए होजा ? पुच्छा, गोयमा! इत्थिवेदए वा होजा पुरिसवेदए वा होज्जा पुरिसनपुंसगवेदए वा होज्जा । से णं भंते. कि सकसाई होजा अकसाई होजा? गोयमा! सकसाई वा होज्जा अकसाई वा होजा, जइ अकसाई होजा किं उवसंतकसाई होजा खीणकसाई होजा ? गोयमा ।