________________
पासा
परीक्षा।
न बाय नीलपीतादि, ज्ञानं यदाहक भवेत् । न बायग्राहक शाम येन बाह्यस्य वेद्यता ॥१॥ नीलपीतादि यद्वेचं वेदनातन मियते। तस्माद्विमानमेवैकमजडं परमार्थसत् ॥ २ ॥
अत्र बाह्यार्थवादिनः। 1 अखि बाह्यो घटायर्थो यद्विभकोऽयमीक्ष्यते । 2 गृह्णाति बाह्यानप्यर्थान् यत्तद्विज्ञानमान्तरम् ॥३॥ 3 नीलपीतादि यद्वेचं वेदनात्तत्तु भिद्यते ।
नीलपीतादि संवित्तावपि वित्तेरवेदनात् ॥ ४॥
अत्र विज्ञानवादिनः सौगताः। बायस्वार्थस्य सद्भावो घटादेर्घटते कथम् । किमनेकाणुरूपोऽयमेको वाऽवयवी मतः ॥५॥ नचानेकाणुरूपोऽयमप्रत्यक्षात्तदात्मना । नत्यनंशानेकमूर्ताकारधीप्रतिवेदनम् ॥ ६ ॥ किन्तु स्थूलैकरूपेण प्रत्यक्षमुपजायते। यस्मात्समुदिता एव जायन्ते परमाणवः। भदन्तशुभगुप्तः । अतो न तेषां प्रत्यक्षं प्रत्येकं खात्मना भवेत् ॥ ७ ॥ निरन्तरसजातीयग्रहणाद्धान्तमानसैः। . गृह्यते स्थूलतैकत्वे इत्येकस्त्वत्र मन्यते ॥८॥ यत्सामान्यविशेषाभ्यामेकानेकखभावता। सुमतिदिगम्बरः। वस्तुमाने वर्तमाना साऽणूनां सहजैव हि ॥९॥ गृह्यते तत्र सामान्य विशेषस्तु न गृह्यते । अणोविशेषरूपं तु योगिदृष्ट्येकगोचरम् ॥१०॥ अतोऽनंशत्वनानात्वे न गृह्यते इतीतरः। किं सम्भूय समुत्पादमात्रेण स्थाद्भिदाऽऽत्मनि ॥११॥ खेनानंशात्मनाऽध्यक्षे भासेरण कुतोऽणवः । कयं स्यात् स्थूलधीओन्तिनं सिद्धास्त्वणवो यतः ॥१९॥ किश्च भूधरमावेन येऽणयः प्रचयाश्रयाः । तेषु मध्ये यो त्यणुः स्यादणुभिर्महुमिर्वृतः ॥ १३ ॥ तस्थानेकाणुखामुख्यं न स्यादिग्मेदमन्ता । विना दिग्भेदनियम लवेकात्मण्यते ॥ १४ ॥
