________________
बांध सिद्धान्तः ।
2
८०१
बाध एबेापजौव्यः । न चैबमुपजीव्यत्वादाधवतु सिद्धसाधनमषि पृथक्, उपजीव्यत्वेऽपि स्वतोऽदूमकत्वात् । न हि साध्यज्ञानं तद्दुडिविरोधि, धारावाहिकज्ञानोदयात् । नाप्यनुमितिविरोधि अनुमित्सया प्रत्यक्षसिद्धेऽप्यनुमानदर्शनात्, तदुक्तं प्रत्यक्षदृष्टमप्यनुमानेन बुभुत्सन्ते तर्करसिका इति श्रवणानन्तरं मननदर्शनाञ्च तस्मात् सिद्धिमाचार्थिनः सिहौ न तदिच्छा
पृथग्दोषत्वेनेत्यत श्राह 'श्रमिद्धेरपीति सिषाधयिषात्मकपचताविरहरूपाश्रयासिद्धेरपौत्यर्थः, 'उपजौंव्य इति, तथाचोपनीयत्वात् बाधोऽपि दोष इति भावः । ददमुपलचणं बाधज्ञानसत्त्वे सिषाधयिषोत्पत्तौ बाधकाभावाच्चेत्यपि बोध्यं । 'उपजीव्यत्वादिति विषाधयिषाविरहरूपपक्षताविरहं प्रत्युपजीव्यत्वादित्यर्थः, 'सिद्धसाधनं’ साध्यवत्पचः, ‘पृथुगिति, हेलाभासः स्यादितिं शेषः । 'स्वतोऽदूषकत्वादिति तज्ज्ञानस्य साचादनुमितिप्रतिबन्धकत्वासम्भवादित्यर्थः, 'साध्यज्ञानं' साध्यवत्पचज्ञानं, 'तद्बुद्भिविरोधोति पचे साध्यज्ञानसामान्यविरोधौत्यर्थः, 'ज्ञानोदयात्' प्रत्यंचोदयात्, 'प्रत्यचषिद्धेऽलौति प्रत्यचतोनिश्चितेऽपौत्यर्थः, 'बुभुत्सन्ते' अनुमित्सया जानन्ति, 'मननदर्शनाच्चेति, श्रवणानन्तरं मननबोधनाचेत्यर्थः, 'सिद्धिमाचा
J
· र्थिन इति सामान्यतः सिद्धिलप्रकार कफलसाधनताज्ञानमाचवतइत्यर्थः, 'सिद्धौ' प्रत्यक्षतः सिद्धौ सत्यां, 'न तदिच्छा' न सिद्धीच्छा,
123
