________________
८५१
विनापूर्वपक्षः त्वात, नौलधूमादौ च व्याप्तिरत्वेवेति न स्वार्थानमाने दोषः परस्य तु व्यर्थत्वमधिकं। न च विरुदत्वादित्यच शब्दाधिक्यमिति, तन्त्र, अर्थोहि लिज, न व्यभिचारावारकविशेषणावच्छेदेनापि व्याप्तिः, नारवादिति वक्ष्यते,न चार्थगत्या व्यर्थत्वेऽपि विरुदत्वादित्यप
व्यर्थविशेषणता दोषो न स्थादित्यत्र दृष्टापत्तिमान, 'नौलेति। नन्वेवं कथायां परप्रयुक्तहेतौ व्यर्थविशेषणता निग्रहस्थानं न स्थादित्यत आह, 'परस्येति कथायां परप्रयुक्तसाधनस्येत्यर्थः, 'अधिक' अधिकाख्यनिग्रहस्थानान्तर्गतं । नन्वेवं विरुद्धत्वेमामाधकतामाधनेऽयधिकेन निग्रहापत्तिरित्यत आह, 'न चेति, 'अर्थानौति, 'अर्थ: माध्याभावव्याप्यत्वरूपः विरुद्धत्वशब्दस्यार्थः, 'लिङ्ग लिङ्गत्वेनाभिमतं च्याप्यत्वेनाभिमतमिति यावत् । 'अर्थगत्येति विरुद्धशब्दार्थ माथाभावव्याप्यत्वे व्यर्थविशेषणत्वेऽपौत्यर्थः, 'उद्भावनेति विरुद्धशब्दार्थविवेचनात् प्राक् तस्योद्भावनाशक्यत्वमित्यर्थः, तत्पूर्वं तदुद्भावने वादिना विरुद्ध शब्दस्यार्थान्तरकरणे निरनुयोज्यानुयोगापत्तेरिति भावः। 'आवश्यकतद्विवेचन इति अर्थविवेचनस्थावश्यकतयेत्यर्थः, तदुत्तरमेवेति शेषः । व्यर्थत्वमधिकमिति प्रागुतं दूषयति, 'हेविति, अवधारणार्थकचकाराड्यर्थत्वव्यवच्छेदः, 'अधिक' अधिकाख्यनिग्रहस्थान, 'कतकर्तव्यताया इति हेत्वभिधानप्रयोजकाकासाविषयसिद्विरूपस्य बितीयहेतोः कर्तवस्य प्रथमेनैव सतसे त्यर्थः। 'विशिष्ट
