________________
सभिचारसिद्वान्तः।
उत्त्यन्यत्वे सति साध्याभाववन्माषहत्त्यन्यत्वं तेनासाधारणस्य साध्य-तदभावोपस्थापकतया दूषकत्वपळे नाव्याप्तिः।
न चैवमाधिक्ये विभागव्याघातः, स्वरूपसतानुगतरूपेण चयाणामेकीकृत्य महर्षिणा विभागकरणात् । न चंवं साध्याभावज्ञापकत्वेन बाध-प्रकरणसमयोस्त
माध्यव्याप्यत्व-साध्याभावव्याप्यत्वोभययहविरोधितावच्छेदकरूपवत्वमित्यर्थः, तेन मद्धेवसकोणे साधारणे नाव्याप्तिः, 'तेन' अनुमितिविरोधित्वघटितलक्षणकरणेन, असाधारणस्य सत्प्रतिपक्षोत्थापकतया दूषकत्वपक्षे अनुमितिविरोधित्वसत्त्वाचाव्याप्तिः, 'उभयकोयुपस्थापकेत्यादिघटितलक्षणानुसारेण संशयोत्थापकतया दूषकत्वपक्षे पुनरव्याप्तिः स्थात् असाधारणस्य यहे संशयोत्पादासम्भवात्तेन प्रतिबन्धादित्यर्थः, इदं 'यदे॒त्यस्य पूर्व 'तेनेतिपाठानुसारेण व्याख्यातं, कचित् पुस्तके 'यदेत्यनन्तरं 'तेनेतिपाठः स त्वेवं क्रमेण व्याख्येयः, 'तेन' विरुद्धमौर्णासाधारणदिमनहाय तदुभयव्याप्तिग्रहविरोधित्वघटितलक्षणार्थकरणेन, असाधारणस्य मत्प्रतिपक्षोत्थापकतया दूषकत्वपचे उभयव्याप्तियाविरोधित्वाभ्युपगमात् तदनभ्युपगमे तु विरोधिलघटितखक्षणानुसारेणेदमपि व्याख्येयं । 'प्राधिक्ये' चयाणं दूषकतावौजाधिक्ये, “विभागव्याधातः' पञ्चैव इलाभामा इति विभाग-' व्याघातः, माधारणामाधारणदौनां दूषकनावौजभेदेन भेदादि
103
