________________
५५८
तत्वचिन्तामणौ अनुगतप्रतीतिबसेन गोत्ववत्तयोः सिद्धेः। तच न तावदव्याप्यवृत्त्यत्यन्ताभावः केवलान्वयौ, तस्य प्रति
करणत्वं अन्वय-व्यतिरेक्यनुमानत्वं, तादृशानुमितित्वञ्चान्वयव्यतिरेक्यनुमितित्वमित्याहुः ।
अभिधेयत्वादौ केवलान्वयिलक्षणं मङ्गमयति, 'तथाहौति, 'अभिधेयत्वस्य' शब्दशक्तिविषयत्वस्य, 'न विपक्ष इति नात्यन्ताभावाधिकरणमित्यर्थः, 'अभिधान इति, अभिधेयत्वं यदधिकरणनिष्ठात्यन्ताभावप्रतियोगितया अभिमतं तदधिकरणस्य 'अभिधाने' शब्दशक्निविषयत्वे, 'विपक्षत्वव्याघातात्' अभिधेयत्वात्यन्ताभावाधिकरणवामिद्धेः, प्रतियोग्यभावयोरेकत्र सत्त्वासम्भवात्, 'अनभिधाने च' शब्दशक्त्यविषयत्वेऽपि, 'विपक्षत्वव्याघातात्' अभिधेयत्वात्यन्ताभावाधिकरणवासिद्धेः, वस्तुपदादेरप्यशक्यतया वस्तुपदादिज्ञानजन्यज्ञानस्याप्यविषयत्वेनालौकत्वादित्यर्थः । 'अनभिधेयमपि' श्राकाशपदाशक्यमपि(१), 'उपतिष्ठते' शाब्दवोधविषयो भवति, 'अनभिधेयत्वेऽपि' वस्तुपदादिशक्त्यविषयत्वेऽपि, ‘पदात्' वस्खादिपदात्, 'उपस्थितिः
(१) पाकाशमस्तोत्यादौ कदाचित् अछद्रव्यातिरिक्तद्रव्यमस्ति इत्याका
रको बोधः, कदाचिच्च शब्दाश्रयोऽस्तोत्याकारको बोधः, अतः ল জিৱিৰিঘিষ্ট আন্ধায়ুমন্ত ঘুন্ধিঃ জিল্ আহ্মানুস अाकाशस्य यदा यद्धर्मरूपेणोपस्थितिः तदा तद्धर्मेणैव शाब्द. बोधः इत्यत्र तात्पर्य्यम् ।
