________________
तत्वचिन्तामणौ
भेदगर्भतया मनोन्यत्वलाभात्, प्रमापदस्य प्रत्यक्षपरतया प्रत्यक्षमितेसोभः, दृष्टान्ते च इन्द्रियपदं वचुःपरं, आदिपदाचगादिपरिपहः। पत्र करणत्वस्यामाधारणजनकताघटिततया परौरात्मादौ काथ-दिगादौ च व्यभिचारवारणय मनोन्यासाधारणेति, तादृशप्रमाया मनोन्यासाधारणकारणत्वञ्च तादृशप्रमितिकृत्यनुभववव्याप्यजात्यवछिनकार्यतानिरूपितातादात्म्यसम्बन्धानवच्छिन्नकारणता - अयले मति मनोऽन्यप्रमाणन्तरासहकारित्वं, मत्यन्तोपादानादेव बन्यज्ञानत्वावच्छित्रजनकस्य नरौरात्मादेः, कार्यत्वावच्छिवजनकस्य काच-दिगादेः, विभिष्टवैशिष्यानुभवत्वावशिवजनकस्य विशेषणनावच्छेदकप्रकारकज्ञानादेर्युदासः, नव्यक्तित्वेन कार्य-कारणभावमादाय विशेषणतावच्छेदकप्रकारकज्ञानादावतिप्रसङ्गवारणाय तर जातिपदं, तदवच्छिनत्वञ्च तनिष्ठावच्छेदकताकत्वमाचं न तु तत्पर्याप्तावच्छेदकताकत्वं, तेन पौभूतव्याप्तिज्ञानादेः तत्तत्प्रकारकप्रत्यक्षत्वावचिनजनकत्वेऽपि न न्यायनये स्वरूपासिद्धिः । न चापत्तौ स्वरूपामिद्धिः न प्रतिकूलेति वाच्य। तथामत्यापाद्याभावेमापादकाभावमाधने मिथसाधनापत्तेः पापाद्याभावेन आपदकाभावसाधने एवास्थापादनस्य तात्पर्य्यात् । तादात्म्यसम्बन्धानवच्छि
यंतानिरूपितकारणताश्रयत्वस्य चक्षुषि सत्त्वात् चक्षुषि दृशान्तासिज्जितादवस्था इति वाच्यं । खमिनमनोमिनप्रमाणतायां जानात्तित्वस्य निवेशगौयत्वात् नानुमितित्वावशिचं प्रति ज्ञानवेन कारणवामादाय हवा. मासिद्धिरिति विभागीयम् ।
