________________
तत्वचिन्तामयौ
मनु भ्रमज्ञानविशिष्टान्यत्व विशिष्ट पव्वंतत्वावच्छिन्न विशेष्यक- वव्यिाप्य धूम प्रकारक ज्ञान निरूपितकरणत्वापेक्षया केवलं प्रत्यक्षनिरूपितनिककरमेवापाद्य तेनैव पर्व्वतोव हिमानित्यनुमितिकरणत्वमादाय इष्टापत्तिव्युदाससम्भवादिति चेत् । न । अनुमितेरपि प्राभाकरमतेऽनुमित्वनुव्यवसायरूपतया प्रत्यक्षकारयत्व निवेद्येऽपौष्टापत्तेर्व्वारयायोगात् । नन्वेवं यत्र पर्व्वतो वह्निमानित्याकारकानुमितिरेव पर्व्वते वक्रिमनुमिनोमोत्याकारकप्रत्यक्षात्मिका तदृच्यनु मितित्वावच्छिन्नकाय्र्यत्वनिरूपित - कारयत्वस्य वह्निव्याप्यधूमवान् पर्व्वतइति परामर्शे सत्त्वात् तत्र च प्रमाकरयत्वविरहात् प्रमापदस्य प्रत्यक्षप्रमापरत्वेऽपि व्यभिचारो दुर्व्वारवेति चेत् । न । यद्दाह्यार्थविशेष्यक- यदर्थप्रकारतायां साक्षात्कारत्वनिरूपितत्वलाभाय प्रमापदस्य प्रत्यक्षपरत्वकथनात् तथाच पर्व्वतो - वहिमानित्यनुमितिकाले पर्व्वसे वहिं साक्षात्करोमीत्यनुव्यवसायाभावात् साक्षात्कारत्व निरूपितवह्निनिष्ठविषयताकत्वं न पर्व्वतोवहिमानित्यनुमितेरिति नानुमितेः प्रत्यक्षत्वमतेऽपि परामर्शे व्यभिचार' ।
2
मनु चक्षुःसंयोगस्य कार्य्यतावच्छेदकं लौकिक विषयतासम्बन्धेन द्रव्यचाच्क्षुभत्वमेवं श्वालोकसंयोगस्यापि तथाच चक्षुः संयोगादौ व्यभिचारस्यानुभवत्वव्याप्यजात्यवच्छिन्न कार्य्यतायां सत्यन्तदलप्रविष्टायां लौकिकविषयत्वावच्छिन्नत्वस्य निवेशेऽपि वारयितुं शक्यते इति तद्दारणाय स्वभिन्नमनोमिन्नप्रमाणजन्यवृत्तिप्रत्यक्षत्वव्याप्यजात्यवच्छिन्न कार्यतानिरूपितकार - तानाश्रयत्वरूपप्रमाणान्तरासहकारित्वनिवेशनं व्यर्थमिति चेत् । न । सत्यन्तदलप्रविष्टानु भवत्वव्याप्यजात्यवच्छिन्न कार्य्यतायां लौकिक विषयत्वानवच्छिन्नत्वनिवेशे मनःसंयुक्तसमवाये व्यभिचारवारणाय मयिदुक्तार्थे वहिविशेषणस्य व्यर्थत्वापत्तेः श्रात्म-मवेत निष्ठ लौकिक विघयतासम्बन्धेन मानसत्वावच्छिन्नं प्रत्येव मनः संयुक्तसमवायस्य कारणतया तत्र लौकिकविषयत्वान व च्छिल कार्य्यताप्रतियोगिक कारयत्वाभावादेव व्यभिचाराप्रसक्ते' |