________________
पक्षता।
इत्याद्यप्रसिद्भुमायविशेष्यकानुमितिस्थले पचविशेष्यकसाध्यसन्देहासम्भवः इतरत् पृथिवौनिष्ठान्योन्याभावप्रतियोगि न वेति सन्देहस्य पक्षविशेष्यकसाध्यसन्देहत्वाभावादिति वाचं । माध्यविशेष्यकामुमितौ माध्यज्ञानाभावस्यैव पक्षतात्वात्, अत एव उच्छृङ्खलमाध्यज्ञानसत्त्वेऽपि न माध्यविशेष्यकानुमितिः किन्तु माध्यप्रकारिकैवेति न काप्यनुपपत्तिः।
भट्टाचार्यास्तु सन्दिग्धः साध्यरूपो धर्मा यस्य पुरुषस्य तत्त्वमिति वहुव्रीहिः, धर्मपदच्च स्वरूपकथनं, तथाच समवायसम्बन्धेन माध्यमन्देहवत्त्वं पचत्वमित्यर्थः, अनुमितिजनकस्यास्य पक्षपदप्रवृत्तिनिमित्तत्वाभावेन पचानिष्ठत्वेऽपि पतिविरहात्, साथमन्देहपदश्च पचतावच्छेदकावच्छिनविशेष्यक-माध्यतावच्छेदकसम्बन्धमंसर्गक-माध्यतावच्छेदकावच्छिन्नप्रकारकनिर्णयनिवर्तनीयसंशयपरं, तेन पक्षः माध्यवान वा, माध्यं पक्षे न वा, माध्यं पक्षवृत्ति न." साध्यं पक्षनिष्ठाभावप्रतियोगि न वेत्यादीनां सर्वेषां सन्देहान्धशिश प्रसिद्धसाध्यकस्थले इतरत् पृथिवौनिष्ठान्योन्याभावप्रतियोगिता वेत्यादिसाध्यप्रतियोगिविशेष्यकमन्देहानाञ्च सङ्ग्रहः, गोली तावादिनामेतदन्यतमसन्देहादेवानुमितिखौकारात् ।। पक्षे न वेत्यादिसंशयो न तादृशनिर्णयनिवर निर्णयस्यैव प्रतिबन्धकत्वादिति कुतस्तेषां मङ्ग, हपक्षतावादिनां प्राचां भिन्नप्रकारकनिर्ण माध्यतावच्छेदकसम्बन्धसंसर्गकेत्युपादा निर्णयदभायां सम्बन्धान्तरेण मा
