________________
सामान्यलक्षणा।
दनुमितिः,सा चेन्द्रियसम्बदविशेषणता अतिरिक्तववा, सकसनदाश्रयसाक्षात्कारापत्तिातो भूतान्तं सामान्यविशेषणं, एवध यत्सम्बन्धेन तस्य जाने प्रकारत्वं तत्सम्बन्धावच्छिन्ना नदौथा धर्मिता तत्सम्बन्धेन तदाश्रयस्य प्रत्यचे हेतुरिति नोक्रातिप्रसङ्गः । एतेन इन्द्रियलौकिकसत्रिकर्षाश्रयवृत्तित्वमेवेन्द्रियसम्बन्धोऽभिधीयता इत्यपि निरस्तं । यथोक्रातिप्रसङ्गानां दुर्खारतापत्तेः धूमादौ धूमत्वादिप्रकारकशाब्दादिज्ञानानन्तरं सकलधूमादिगोचरमानसप्रत्यक्षानुदयापत्तेश्च धूमत्वादेर्मनोलौकिकमविष्टावृत्तित्वात् चचुरादिमनिष्टधूलोपटले धूमवभ्रमेण सकलधूमसाक्षात्कारानुदयापत्तेच धूमत्वस्येन्द्रियमविकष्टात्तित्वात् । धूमत्वादिप्रकारकस्मरणदितो. ऽपि चक्षुरादिवहिरिन्द्रियजन्यमकलतदायसाक्षात्कारवारणय तादुशपरम्पराया इन्द्रियसम्बन्धत्वसम्पादनाय च(१) चचुरादिजन्येति ज्ञानविशेषणं, तच्च न कार्य-कारणभावप्रविष्टं चक्षुरादिवहिरिन्द्रियस्थले चचुरादिजन्यत्वनियतचाचुषत्वादिजातेनिःस्थले तु जन्यज्ञानमात्रस्य मनोजन्यतया ज्ञानवमात्रस्य कारणतावच्छेदकघटकवात् लाघवात्, तथाच वहिरिन्द्रियस्थले तत्पुरुषायचाक्षुषविधि
धूमवविशिष्टधर्मितात्वेन कारणता तत्पुरुषोयधूमवप्रकारकधूमत्वा. अयमुख्यविशेष्यकचाक्षुषत्वेन कार्य्यता इत्यादिक्रमेण, मनास्थले त तत्पुरुषोयज्ञानविशिष्टधूमवविभिष्टधर्मितावेन कारणता तत्पुषौ
(१) उक्तपरम्पराया इन्द्रियाघटितत्वे इन्द्रियसम्बन्धत्वं न सम्भवतीति
भावः।
