________________
वातानुगमः।
२७५
माध्याभाववदवृत्तित्वज्ञानस्यैव मर्चनानुमितिहेतुत्वे पृथियमितरभेदः हदे धूमाभाव इत्याद्यप्रमिद्धमायकानुमितिर्न स्थात् माथस्थापसिया तदभाववदवृत्तित्वज्ञानस्यासम्भवादिति वाच्यं । तत्र पृथिवीतरत्व-धूमादेरेव माध्याभावतया पृथिवीतरत्ववदवृत्तिव-धूमवदवृत्तित्वज्ञानस्यैवानुमितिहेतत्वात् अन्यथा तवापि.साध्यस्थाप्रमिया माध्याभावव्यापकौभूताभावप्रतियोगित्वरूपव्यतिरेकव्याप्यादिज्ञानस्य तत्रासम्भवात् । मनु माथाभाववदवृत्तित्वज्ञानस्यैवानुमितिहेतुले वाच्यत्वादौ वङ्ग्यादौ वा केवलान्वयित्वग्रहदशायामनुमितिर्न स्यात् विशेषदर्शनसत्त्वेन प्रभावे साध्यतावच्छेदकसम्बन्धावच्छिन्नमाध्यतावच्छेदकावच्छिनप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धेन माध्यवत्त्वज्ञानासम्भवात् व्यापकसामानाधिकरण्यरूपव्याप्तिज्ञानस्य हेतुत्वे तु तदानीमप्यनुमित्युत्पादात् । न च केवलायित्वग्रहो न तावत् बाध्याभाववानभाव इत्याकारकोऽभावत्वावच्छेदेन माध्यतावच्छेदकावच्छिन्नप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धावच्छिन्नस्य माध्याभावस्य निश्चयः तादृशनिश्चयस्य निर्वहिः पर्वतोवहिमान् इत्यादिज्ञानवदाहार्यभ्रमरूपत्वेनाप्रतिबन्धकत्वात्()। नापि तादृशकारकोऽभावत्वसामानाधिकरण्येन
सत्तात्वे द्रव्यत्वाभावाधिकरणवृत्तित्वानवच्छेदकत्वस्य सत्त्वेन तत्र ताहशव्याप्तिज्ञानस्य कथं ममत्वमिति वाच्यं । व्याः हेतुतावच्छेदकघटितत्वे साधनभेदेन कार्य-कारणभावभेदाकल्पनरूपलाधवासम्भवादि
वि हृदयं। (१) पभावः साध्याभाववान् इत्याकारकाभावत्वावच्छेदेन साध्यतावच्छेद
कावच्छिन्नप्रतियोगिताकत्वसम्बन्धावच्छिन्नसाध्याभावावगाहिंज्ञाने
