________________
चामियोपायः ।
किन्त अनुमितिमनकतावच्छेदकतापास्यधिकरणतया यात प्रवेशः, एवं सति उपक्रमोपसंहारस्य एकधम्मावच्छिन्नपक्षकत्वनियमोऽपि सङ्गच्छते । तथाच तस्मात् सचद्दर्शनगम्या सा इत्यत्र सा इत्यनेम धनुमितिजनकतावच्छेदकतापर्यायधिकरणत्वेन मीमांशकाभिमतायाः उपाध्यभावरूपव्याः परामर्शात्तथा[पाध्यमावोव्याप्तिरिति विवरणमपि सङ्गच्छते, सेयं व्याप्तिनं भूयोदर्भनगम्येत्यत्र सा इत्यनेन अनुमितिजनकतावच्छेदकतापर्यायधिकरणस्वरूपेण व्यापकसामानाधिकरण्यव्याप्तेः परामर्शात् मन्वनौपाधिकत्वज्ञान थाप्तिज्ञाने हेतुरिति मूलमपि सङ्गच्छते। एवञ्चहानुमितिनकतावच्छेदकतापात्यधिकरणविषयकप्रत्यक्षत्वावच्छिन्न कार्यतानिरूपितकारणतानाश्रयत्वस्य साध्यत्वं वक्तव्यं तच्च न सम्भवति जरनैयायिकमतेऽपि व्यापकसामानाधिकरण्यविषयकप्रत्यक्षत्वमेव भूयोदर्शनजन्यतावच्छेदकं न त्वनुमितिजनकतावच्छेदकतापर्य्यात्यधिकरणविषयकप्रत्यक्षत्वं प्रमेयत्वादिना व्याप्तिग्रहे व्यभिचारापत्तेः भूयोदनिपदार्थस्य साध्य-साधनभेदेन भिन्नतया चालोकधर्मिकव्याप्तिग्रहस्यापि अनुमितिजनकतावच्छेदकतापात्यधिकरणविधकतया तत्र वकि-धूमसहचारग्रहात्मकभूयोदर्शनविरहेण व्यभिचारापत्तेश्व, तथाच अनुमितिजनकतावच्छेदकतापर्यास्यधिकरणविषयकपत्यक्षत्वावच्छिन्न कार्यतानिरूपितकारणताप्रवेशेऽप्रसिद्धिः अनुमितिजनकतावच्छेदकतापर्यायधिकरणविषयकप्रत्यक्षमात्रवृत्तित्वप्रवेशे तु व्यापकसामानाधिकरण्यविषयकप्रत्यक्षत्वस्य तादृशप्रत्यक्षमात्रवृत्तित्वानाप्रसिद्धिरित्यभिप्रायेणैव मात्ररत्तीत्युक्त इति भावः । ननु व्याप्तिप्रत्यक्षवं व्याप्तिविषयकत्वविशिलप्रत्यक्षत्वं तस्य च प्रत्यक्षत्वानतिरिक्ततया घटप्रत्यक्षेऽपि वृत्तित्वेन व्याप्तिप्रत्यक्षमात्रत्तित्वाभावादेव व्याप्तिप्रत्यक्षमावत्तिधम्मावच्छिन्न कार्यतानिरूपितकारणत्वाभावसाधने प्रतियोग्यप्रसिया इदमसरतं । पत्रेदमुत्तरं । व्याप्तिविषयकत्वविशिष्ठप्रत्यक्षवावच्छिन्नभेदव्यापकभिदप्रतियोगितावच्छेदकं व्याप्तिप्रत्यक्षमात्रवृत्तिधर्मयदेन विवक्षितमतो न काप्यनुपपत्तिरिति ।