Page Text
________________
दीपिका - नियुक्ति टीका अ.८ ८.३६ निर्जरा सर्वेषां समाना विशेषरूपा वा ७१ভ त्वं न सम्यक् श्रद्धचे, नापि निन्दति पतिदौर्बल्यवत्सम्यगसम्यग्ना' इत्येका न्ततो निश्चयं न करोति, तद्विशिष्टदृष्टिः सम्यग्मिथ्यादृष्टिः । अर्को सास्वादन सम्यग्दष्टे रपेक्षया संख्ये गुण निर्जरावान्भवति ३ तथा पुनः स एव सम्यक्त्वसद्भावाद वर्षमानपरिणामः सन् अवित्तसम्यग्दृष्टिति न विरतः सावध व्यापारेभ्यो यः सोऽविरतः स चानौ सम्यग्दृष्टिः यः परगमुनिमणीतां सावध योगविरर्ति सिद्धिघासादप रोहणसोपानभूत जानन्नपि अपत्याख्यानकपायोदयविघ्नवशात् तां नाधिगच्छति, नापि तत् पालनाय प्रयतते इत्यनावविरतबुद्धि में एक प्रकार की दुर्बलता पैदा हो जाती है जिसके कारण वह सम्यक् और असम्यक् का विवेक नहीं कर पाता । जैसे दही और शर्करा का मिश्रण करने पर न खट्टा रहता है, न मीठा हो, मिला-जुला स्वाद होता है, उसी प्रकार मिश्र मोहनीय कर्म के उदघ से मिश्रित परिणाम होते हैं । सास्वादन सम्यक्त्व की स्थिति की अपेक्षा हर स्थिति में असंख्यात गुणी निर्जरा होती है ।
जो जीव मोहनीय कर्म के उपशम, क्षय अथवा क्षयोपशन से सम्यक्त्व को प्राप्त कर लेता है, यह सम्यग्दृष्टि सहलाता है किन्तु अप्रत्याख्यान कषाय के उदय से एकदेश विरति को भी प्राप्त नहीं कर पाने से अविरत होता है । उसकी अवस्था अविरत सम्पादृष्टि गुणस्थान है । ऐसा जीव सर्वज्ञवणीत विरक्ति को सिद्धि रूपी महल में प्रवेश करने के लिए सोपान के मान समझता है, मगर अत्पाख्यान कषाय के उदद्य स चित्र के कारण उसे प्राप्त नहीं कर पाया । उसका
-
બુદ્ધિમા એક પ્રકારની દુર્બળતા ઉત્પન્ન થઈ જાય છે કે જેના કારણે તે સમ્યક્ તથા અસમ્યકૂના વિક કરી શકતે નથી. જેવી રીતે દહી અને સાકરનું મિશ્રણ કરવાથી ન ા ખાટે સ્વાદ રહે છે, ન માઠે, મિશ્ર સ્વાદ હેાય છે. એવી ४ રીતે મિશ્રમેહનીય કર્મના ઉદયથી મિશ્રિત પરિણામ થાય છે સાસ્વાદન સમ્યક્ત્ત્વની સ્થિતિની અપેક્ષા આ સ્થિતિમાં અસખ્યાતગણી નિર્જરા થાય છે
(૪) જે જીવ મિથ્યા મેાહનીય ક્રમ ના ઉપશમ ક્ષય અથવા ક્ષયે પશમથી સમ્યકત્વન પ્રાપ્ત કરી લે છે તે સમ્યકૂદૃષ્ટિ કહેવાય છે. પરંતુ અપ્રત્યાખ્યાન કષાયના ઉદયથી એદેશવિરતીને પણ પ્રાપ્ત નહી' થવાથી અવિરત હાય છે. તેની અવસ્થા અવિરત સમ્યક્દૃષ્ટિ ગુણસ્થાન છે. આવા જીવ સવ સપ્રણીત વિર તીને સિદ્ધિ રૂપી મહેલમાં પ્રવેશ કરવા માટેની સીડી સમાન સમજે છે. પરંતુ અપ્રત્યાખ્યાન કષાયના ઉદ્યરૂપ વિગ્નના કારણે તેને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. તેનું પાલન કરવા માટે પ્રયત્ન પન્નુ નથી કરતા. તે અવિરતસમ્યક્દૃષ્ટિ કહેવાય
| SR No. | 010523 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 895 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth |
| File Size | 73 MB |