________________
(40)
जैनतत्त्वादर्श. कल्पवृक्ष फलो आपता बंध थया, जेथी लोको बीजा वृदोना कंद, मूल, पत्र, फूल, फल खावा लाग्या. केटलाएक कुरस पीवा लाग्या, अने काचा अनाज खावा लाग्या. केटलाएक दिवसो गया बाद ज्यारे लोकोने काचं अनाज पचवा न लाग्युं, त्यारे रीषनदेवजी पासे ते श्राव्या. रीषनदेवजीए कडं के,तमे हाथवती अनाज मसली फोतरा काढी नाखी खा. केटलाएक दिवसो पनी ते पण न पचवा लाग्या, त्यारे बीजी रीते काचा अनाज खावानी विधि बतावी; ए प्रमाणे अनेक रीते काचा अनाज खावानी रीत बतावी तोपण काल दोषथी अनाज पाचन न थवा लाग्यु. ते अवसरमां जंगलोमां वांस प्रमुखना घसावाथी अनि उत्पन्न थयो.
प्रश्नः- तमे कहो लो के श्रीरीषनदेवजीने जातिस्मरण अने अवधिझान हतुं, तो पड़ी रीषनदेवजीए प्रथमश्रीज अग्नि बनाववानी तेमज ते अग्निथी अनाज रांधीने खावानी विधि केस न बतावी ?
उत्तरः- हे नव्य ! एकांत स्निग्ध कालमा तेमज एकांत रुदकालमां अग्नि को पण वस्तुथी उत्पन्न यश् शकती नथी. कदाचित् कोश् देवता महाविदेह क्षेत्रणी अग्निने अहींा लइ पण आवे, तो पण ते अग्नि तत्काल लवाइ जती हती. तेज कारणथी अनिधी पकावी खावानो उपदेश कर्यों नहोतो.
हवे ज्यारे अग्निने तृणादि दाह करता देखी, अपूर्व रत्न जाणी ते पकडवा लाग्या, त्यारे तेजेना हाथ दाऊवा लाग्या, तेथी जयज्रान्त थर दोडता वीश्रीरीपनदेवजीने तेए सर्व वृत्तांत कह्यो.रीषन देवजीए तेउने अग्नि लाववानी विधि बतावी. ते विधि प्रमाणे अग्नि घरमां लावी तेएरीषनदेवजीने विनंति करी के हवे अमारे शुं करवू ? रीषनदेवजीए हस्ति उपर बेठां थकांसाटीतुं एक कुंडु बनाव्यु. तेमां अनाज पाणी नाखी अग्नि उपर पकावी, रांधी खावानी सर्व विधि बतावी, जेना हाथथी प्रथम ते कुंडं पकडाव्यु, अने जेने ते बनाववानी विधि बतावी ते कुंजार नामथी प्रसिद्ध थया; ते कारणथी कुंजार प्रजापति कहेवाय . धीमे धीमे सर्व प्रकारना अनाज अनेक रीतथी पकावी खावानी विधि प्रवृत्त थ गइ. सर्व विधि श्रीरीषनदेवजीएज बतावी .
हवे शिल्पकार कहीये बीये. श्रीरीषजदेवजीना उपदेशथी पांच मूल