________________
(१७६)
जैनतत्त्वादर्श. क् पदार्थ नथी. ए प्रेत्यजाव, परलोकनो सनाव, ते पण जीव अजीव विना बीजुं कांश पण जे नहि, १० फल, जे सुख दुःखनुं जोगव, तेनोपण जीवना गुणमा अंतर्भाव , तेथी एथक् पदार्थ मानवू वास्तविक नथी. ११ कुःख, श्रा पण फलथी जुई नथी. १५ जन्म मरणप्रबंध उठेदरूपें सर्व फुःख, दूर करवं, ते मोदनुं लक्षण , ते अपवर्ग तो श्रमे नवतत्वमा मानेल .
३ श्रा शुं ? एवा अनिश्चयरूप प्रत्ययने संशय कहे बे, ते पण निर्णय ज्ञानवत् श्रात्मानोज गुण डे. . ४ जेनाथी प्रयुक्त थया थकां प्रवर्ने , तेनुं नाम प्रयोजन , ते पण श्वाविशेष होवाथी श्रात्मानो गुण जे.
५ श्रविप्रतिपत्ति विषयमा प्राप्त जे अर्थ ते दृष्टांत , ते पण जीव अजीव पदार्थथी पृथक् नथी, तेथी न्यारो पदार्थ नथी, कारण के अवयव ग्रहण करवामां तेनुं पण ग्रहण थर जशे.
६ सिद्धांत चार प्रकारे . १ सर्वतंत्राविरुधः सर्व शास्त्रोमां श्रविरुद्ध जेम के स्पर्शनादि इंजियडे, अने स्पर्शादि इंजियार्थडे, तथा प्रमाणथी प्रमेयनुं ग्रहण थायले. २ समानतंत्रसिकः परतंत्रासिकः प्रतितंत्रासिकांतः जेमके सांख्य मतवालानो असत् श्रात्मलाल प्राप्त थतो नथी, अने सत्नो सर्वथा विनाश नथी.३ अधिकरण सिद्धांतः, जेनी सिद्धि थतां बीजापण अर्थ अनुषंगथी सिकथइ जाय ते.४ "अपरीक्षितान्युपगमत्वात्तहिशेषपरीक्षणमन्युपगमसिकांतः" जेमके कोश्य कडं के, शब्द शुं वस्तु ? कोश्क कहे, शब्द अव्य. ते शब्द नित्य ? के अनित्य ? इत्यादि विचार या चारे प्रकारना सिद्धांत ज्ञानविशेषथी अतिरिक्त नथी, अने ज्ञान विशेष, श्रात्मानो गुण, गुणिने ग्रहण करवाथी ग्रहण करेल तेथी पृथक् पदार्थ नथी.
७ अवयवाः प्रतिज्ञा, हेतु, उदाहरण, उपनय, निगमन, था पांचे अवयवने जो शब्दमात्र मानियें तो तो पुजलरूप होवाथी तेनो अजीवतत्वमा समावेश थायडे, श्रने जो ज्ञानरूप मानियें तो जीवतत्वमा तेनो समावेश थायजे. तेथी तेमने पृथक् पदार्थ केहेवा ठीक नथी.